รายงานการเข้าร่วมประชุมวิชาการระดับนานาชาติ เรื่อง
25th Biennial Conference of the Asian Association of Biology Education
วันที่ 13-16 ตุลาคม 2557
ณ ประเทศมาเลเซีย
ในงานประชุมได้มีการบรรยายโดยผู้เชี่ยวชาญด้านการเรียนการสอนและงานวิจัยทางด้านชีววิทยา และมีการนำเสนอผลงานของคณาจารย์และนักวิจัยจากมหาวิทยาลัยต่างประเทศ ทั้งในรูปแบบบรรยายและโปสเตอร์
การเรียนการสอนชีววิทยาในโลกปัจจุบัน
การสอนเทคนิค PCR อย่างง่าย โดยการทำ Kitchen PCR ซึ่งเป็นโปรแกรมการทดลองเพื่อให้นักศึกษาได้เรียนรู้ความหลากหลายทางพันธุกรรมของพืชที่ระดับดีเอ็นเอ การอนุรักษ์ความหลากหลายทางชีวภาพเป็นประเด็นสำคัญในโลกปัจจุบัน ขณะที่ประชาชนส่วนใหญ่มีความเข้าใจความหลากหลายทางนิเวศวิทยาและสัณฐานวิทยาเป็นอย่างดี แต่ความเข้าใจความหลากหลายทางพันธุกรรมยังมีอยู่น้อย ดังนั้น จึงมีการพัฒนาการเรียนการสอนโดยการทำเทคนิค PCR อย่างง่าย Kitchen PCR ประกอบด้วย 3 ขั้นตอน ได้แก่ การสกัดดีเอ็นเอจากเนื้อเยื่อพืชใน Tris buffer การเพิ่มปริมาณของบริเวณจีโนมของพลาสติด คือ psbA-tmH intergenic region โดยวิธี PCR และการวิเคราะห์ชิ้นส่วนดีเอ็นเอที่เพิ่มปริมาณได้โดยเทคนิค gel electrophoresis และการย้อมเจลด้วย ethidium bromide หรือ Fast Blast DNA stain เทคนิค Kitchen PCR ช่วยให้นักศึกษาเข้าใจความหลากหลายทางพันธุกรรม และเทคนิคทางพันธุศาสตร์โมเลกุลได้
การจัดกิจกรรม Gallery Walk สำหรับการเรียนการสอนชีววิทยา ซึ่งเป็นกลยุทธ์หนึ่งที่ทำให้นักศึกษาได้มีการนำเสนอผลงานของตนเองกับเพื่อนร่วมชั้นเรียน และอาจารย์จะได้ทำการตรวจสอบความถูกต้องของเนื้อหาที่นักศึกษาเตรียมมานำเสนอและประเมินการเรียนรู้ของนักศึกษาได้ จากผลงานวิจัยในห้องเรียน พบว่า กิจกรรม Gallery Walk เป็นกลยุทธ์ที่ดีในการจัดการเรียนการสอน นักศึกษาส่วนใหญ่สามารถเข้าใจเนื้อหาที่ตนเองเตรียมมานำเสนอต่อเพื่อนร่วมชั้นเป็นอย่างดี นักศึกษาส่วนใหญ่ให้ความสนใจกับกิจกรรมนี้ และอยากให้มีการจัดกิจกรรมแบบนี้อีกในการเรียนการสอนด้านชีววิทยา อย่างไรก็ตาม การจัดการเรียนรู้ธรรมชาติของวิทยาศาสตร์แบบบอกความรู้ (didactic approaches) [คือ การจัดการเรียนรู้ที่สอดแทรกธรรมชาติของวิทยาศาสตร์เข้าไปในบทเรียนโดยการให้ข้อมูล เช่น การบรรยาย หรือ ยกตัวอย่าง แต่ไม่ได้มีกิจกรรมทางวิทยาศาสตร์ หรือประสบการณ์จัดไว้ให้นักเรียน (ที่มา: kb.psu.ac.th/psukb/bitstream/2010/6317/10/Chapter1.pd)] ก็ยังคงเป็นสิ่งจำเป็นอย่างยิ่งสำหรับการสอนผู้เรียนใน generation Y และ Z
การพัฒนาสื่อการสอนทางการทดลอง เรื่อง Central dogma เพื่อให้นักศึกษาเข้าใจกระบวนการ transcription และ translation โดยการใช้ระบบ wheat-germ cell-free protein synthesis systems เนื่องจากเมล็ดข้าวสาลีประกอบด้วยสารอาหารและกระบวนการที่รวมทั้งเอนไซม์ในปฏิกิริยาที่จะทำงานได้ในหลอดทดลอง วัตถุดิบที่ไม่เป็นอันตรายและไม่ขัดต่อข้อโต้แย้งทางจริธรรม วัสดุที่ใช้ในการสอนประกอบด้วย 2 ขั้นตอน ขั้นตอนแรก คือ กระบวนการ transcription โดยการสังเกตสีที่เกิดจากการใช้สีย้อม (dye) ที่จำเพาะต่อ RNA ขั้นตอนที่สอง คือ กระบวนการ translation โดยการสังเกตการเรืองแสง (luminescence) จาก green fluorescent protein (GFP) ที่ถูกสังเคราะห์โดย wheat-germ cell-free systems การทดลองดังกล่าวมีประสิทธิภาพอย่างมากทำให้นักศึกษาเข้าใจหลักการของ Central dogma ได้เป็นอย่างดี ปัจจุบันสื่อการสอนนี้ได้พัฒนาเป็น experimental kit และมีจำหน่ายแล้วด้วย
การเสนองานวิจัยในรูปแบบบรรยายและโปสเตอร์
ในงานประชุมมีการแบ่งการนำเสนอผลงานวิจัยในภาคบรรยายออกเป็นห้องต่าง ๆ ได้แก่ Research in biology, Creating the next generation of biology teachers, The Endangered Planet-How can Biology Education help?, Seeing the living world in a new light-Technology in biology education, Biology education in an X, Y, Z world และ Assessment beyond examinations biology education in an X, Y, Z World การเข้าร่วมฟังบรรยายในหัวข้อวิจัยต่าง ๆ ทำให้ได้รับความรู้ด้านงานวิจัยและเทคนิคการสอนที่ทันสมัยที่สามารถนำกลับมาพัฒนาด้านทักษะการสอนและงานวิจัยได้เป็นอย่างดี