การจัดการเรียนการสอนแบบ Active Learning เป็นการเปลี่ยนแปลงวิธีการจัดการเรียนการสอน จากที่ผู้สอนบรรยาย (Lecture) อยู่หน้าชั้นเรียน เป็นการจัดการเรียนการสอนที่ให้ผู้เรียนมีส่วนร่วม ซึ่งอาจจะทำในรูปแบบกิจกรรมต่าง ๆ ซึ่งทำให้มีปฏิสัมพันธ์ระหว่างผู้สอนและผู้เรียน รวมทั้งผู้เรียนด้วยกันเอง ซึ่งจะทำให้การเรียนรู้นั้นเป็นการเรียนรู้เชิงลึก (Deep Learning) ทำให้นักศึกษาเข้าใจ และจดจำสิ่งที่เรียนรู้ได้ยาวนาน ทำให้การเรียนการสอนเกิดประสิทธิภาพและประสิทธิผลเป็นอย่างดี

ในการเข้าร่วมอบรมเชิงปฏิบัติการ “Active Learning Workshop” ในวันที่ 5-6 พฤศจิกายน 2562 ณ ห้องข้าวหอมมะลิ มหาวิทยาลัยแม่โจ้ ในครั้งนี้ ข้าพเจ้าได้รับฟังการบรรยายเรื่อง Active Learning โดยมีรองศาสตราจารย์ ดร.ณฐา คุปตัษเฐียร ทำหน้าที่วิทยากรหลัก และมี ผศ.ดร.สานิตย์ดา เตียวต๋อย และ ดร.ฐิตาภา สินธุรัตน์ เป็นวิทยากรร่วม ซึ่งวิทยากรได้แจ้งความคาดหวังในการสัมมนาครั้งนี้ว่า หลังจากการเข้าอบรมแล้ว ผู้เข้าอบรมจะสามารถ

1. มีความตระหนักถึงการเปลี่ยนแปลงที่จำเป็นในการจัดการศึกษาระดับอุดมศึกษา
2. เข้าใจทฤษฎี เทคนิค เครื่องมือ สำหรับการเรียนการสอนยุคใหม่
3. ประยุกต์ใช้ Constructive Alignment ในการออกแบบการจัดการเรียนการสอนได้
4. เขียนผลลัพธ์การเรียนรู้ (ILOs) ที่เหมาะสมกับการเรียนการสอนยุคใหม่ได้
5. เลือกวิธีการประเมินผลที่เหมาะสมกับ ILOs ได้
6. ออกแบบกิจกรรมการเรียนการสอนเพื่อให้บรรลุ ILOs ได้
7. จำลองสถานการณ์ห้องเรียนแบบ Active Learning

โดยในการอบรมครั้งนี้วิทยากรได้ใช้วิธี Active Learning ในการดำเนินการให้ความรู้กับผู้เข้าร่วมอบรม ทั้งการใช้เทคนิคการสอนต่าง ๆ เช่น ในความคาดหวังข้อที่ 1 การตระหนักตระหนักถึงการเปลี่ยนแปลงที่จำเป็นในการจัดการศึกษาระดับอุดมศึกษา ทีมวิทยากรก็ให้ผู้เข้าร่วมอบรมนั่งตามกลุ่มแล้วใช้เทคนิค Think-Pair-Share โดยให้หัวข้อว่า What is Active Learning แล้วให้ค้นหาข้อมูลเองก่อน จากนั้นให้ปรึกษากับเพื่อนข้าง ๆ สุดท้ายให้คุยกันในกลุ่มเพื่อหาข้อสรุปของคำตอบ แล้วให้ตัวแทนของแต่ละกลุ่มนำเสนอให้ผู้เข้าร่วมท่านอื่น ๆ ได้รับฟัง ทำให้ผู้เข้าร่วมอบรมเข้าใจวิธีการจัดการเรียนการสอน Active Learning ที่ง่ายและสามารถนำไปใช้ได้จริง  หรือในการแนะนำวิธีการสอนโดยใช้วิธี Active Learning ทีมวิทยาก็ได้ใช้เทคนิค Jigsaw classroom ในการให้ข้อมูล ซึ่งทำโดยการใช้การ์ด ซึ่งมีข้อมูลวิธีการสอนโดยใช้วิธี Active Learning แบบต่าง ๆ วิทยากรได้ให้ผู้เข้าร่วมอบรมแต่ละคนหยิบการ์ด 1 ใบ แล้วศึกษาเพิ่มเติมว่าวิธี Active Learning แบบนั้น ๆ มีลักษณะอย่าไร จากนั้นให้ไปรวมกลุ่มกับเพื่อนกลุ่มอื่นซึ่งหยิบได้การ์ดเรื่องเดียวกัน ซึ่งจะเรียกว่า Expert Group แล้วอภิปราย/สรุปร่วมกันถึงวิธีการจัดการเรียนการสอนวิธีนั้น จากนั้นกลับไปยังกลุ่มเดิม ซึ่งจะเรียกว่า Home Group เพื่ออธิบายให้เพื่อนในกลุ่มเดิมเข้าใจวิธี Active Learning ที่แต่ละคนจับได้ ทำให้ผู้เข้าร่วมอบรมทราบและเข้าใจเทคนิคการจัดการเรียนการสอนแบบ Active Learning ได้ดีและใช้เวลาน้อย รวมทั้งสามารถนำไปเป็นตัวอย่างในการจัดการเรียนการสอนได้ เช่น Case studies, Debate, Flipped classroom, Jigsaw classroom, Problem-based learning, Concept question, Online/mobile/blended learning, Think-pair-share

ในส่วนของการออกแบบวิธีประเมินผลให้เหมาะสมกับการเรียนการสอนยุคใหม่ ทีมวิทยากรได้ให้จุดประสงค์ของการประเมินผล คือ

1. เพื่อสะท้อนผลการสอน (Formative feedback) ระหว่างการเรียนการสอน เพื่อวัดความก้าวหน้าและช่วยพัฒนาการเรียนรู้ เป็นการปรับปรุงทั้งผู้เรียนและผู้สอน
2. เพื่อตัดสินนักศึกษา (Summative grading) เมื่อสิ้นสุดการเรียนการสอน เพื่อตัดสินคุณภาพว่าสมควรผ่านหรือไม่

 วิทยากรได้แนะนำวิธีการประเมินผลหลายวิธี เช่น Portfolio  Role Plays Assignments Projects Case Studies Oral Presentation Oral Questions Exam/Test เป็นต้น ซึ่งแนะนำว่าควรมีการประเมินผลทั้ง Formative feedback  และ Summative grading และใช้วิธีที่กลากหลายร่วมกันเนื่องจากนักศึกษาจะมีความชอบ และความถนัดในด้านต่าง ๆ ที่แตกต่างกัน ทั้งนี้ควรนำเทคโนโลยีกมาใช้ร่วมด้วย ซึ่งวิทยากรได้แนะนำสื่อการสอนหลายวิธี แต่ที่ข้าพเจ้าชอบและได้นำไปใช้ได้จริง คือ Kahoot นอกจากนั้นควรวัดผลโดยใช้วิธีการสอบ ไม่เกิน 40% ที่เหลือให้ประเมินโดยใช้วิธีอื่น

วิทยากรยังมีการมอบหมายงานเดี่ยว และงานกลุ่มให้ผู้เข้าร่วมอบรมได้ปฏิบัติ โดยในงานเดี่ยว จะให้ผู้เข้าร่วมอบรม เขียน ILOs รายวิชาที่ผู้เข้าร่วมอบรมสอน รวมทั้งให้เขียนเทคนิคที่จะใช้ในการจัดการเรียนการสอน และ วิธีการประเมินผลที่จะใช้ ซึ่งสามารถนำไปปรับใช้ได้จริงในภาคเรียนที่ 2/2562 ส่วนงานกลุ่มวิทยากรให้ตั้งรายวิชาขึ้นมาใหม่ ให้เขียน ILOs รายวิชา เทคนิคที่จะใช้จัดการเรียนการสอน รวมทั้งเกณฑ์ในการประเมินผล แล้วให้ตัวแทนกลุ่มทดลองสอนจริงในช่วงท้ายของการอบรม เพื่อให้ข้อแนะนำ หากนำไปสอนจริง

จากการเข้าร่วมอบรมในครั้งนี้ทำให้ได้รับความรู้ มีความเข้าใจ ในเรื่องการเขียนผลลัพธ์การเรียนรู้ (ILOs) ที่เหมาะสมกับการเรียนการสอนยุคใหม่ รวมทั้งได้รับทราบแนวทางในการออกแบบกิจกรรมการจัดการเรียนการสอนมากยิ่งขึ้น และข้าพเจ้าได้ความรู้ที่ได้รับไปใช้ในการจัดการเรียนการสอนในรายวิชา สต301 หลักสถิติ ในภาคเรียนที่ 2/2562 นี้แล้ว โดยได้นำเทคนิค Think-Pair-Share   ไปใช้โดยกำหนดหัวข้อว่า “สถิติคืออะไร ?” ซึ่งนักศึกษาตั้งใจค้นหาคำตอบเป็นอย่างดี มีการค้นหาคำตอบจาก google และจากหนังสือเรียน และมีการพูดคุยกับเพื่อน ๆ ในกลุ่ม ทำให้บรรยากาศในการเรียนสนุกสนานเป็นอย่างมาก นักศึกษายังบอกอีกว่าต้องการให้จัดกิจกรรมการเรียนการสอนแบบนี้อีก นอกจากนั้นข้าพเจ้ายังได้นำเทคโนโลยีมาช่วยในการสอนโดยใช้ Kahoot ในการทำแบบทดสอบเรื่องข้อมูล จำนวน 10 ข้อ ซึ่งนักศึกษาให้ความสนใจเป็นอย่างมาก มีความตื่นเต้นและสนุกสนานเป็นอย่างมาก พร้อมทั้งให้ความเห็นว่าต้องการให้มีการทำแบบทดสอบแบบนี้อีกในหัวข้ออื่น ๆ อีก เนื่องจากสนุกสนานและทำให้เข้าใจเรื่องของข้อมูลได้ดียิ่งขึ้น