การใช้งานไบโอเซนเซอร์ในการตรวจวัดสารวิเคราะห์ชนิดต่าง ๆ โดยเกิดจากปฏิกิริยาที่สารชีวภาพเข้าทำปฏิกิริยากับซับสเตรต (Substrate) โดยซับสเตรตจะเป็นสารด้านใดก็ได้ ขอเพียงแต่ให้สามารถจับและส่งสัญญาณกับสารชีวภาพได้ การที่ใช้ข้อจำกัดเพียงเล็กน้อย แต่สามารถนำไปใช้กับด้านต่าง ๆ ได้มากมาย เช่นการแพทย์ การทหาร อาหาร การเกษตรและสิ่งแวดล้อม ตารางที่ 1 เป็นตัวอย่างของการใช้ไบโอเซอร์วิเคราะห์สารด้านต่าง ๆ
สารวิเคราะห์
|
การใช้ในด้าน
|
ตัวแปรสัญญาณ*
|
แก๊สออกซิเจน
|
การแพทย์
|
GCE
|
กลูโคส
|
การแพทย์
|
SPE
|
ยากำจัดแมลงศัตรูพืช
|
การเกษตร
|
ISFET
|
สารก่อภูมิคุ้มกัน
|
การแพทย์
|
FET
|
ดีเอ็นเอและอาร์เอ็นเอ
|
การแพทย์
|
GCE
|
ฮอร์โมน
|
การแพทย์
|
GCE
|
แอลฟา-ฟีโตโปรตีน
|
การแพทย์
|
GCE
|
คาร์โบไฮเดรต
|
อาหาร
|
PMT
|
เอทานอล
|
อาหาร
|
GCE
|
วิตามิน บี1
|
อาหาร
|
Oxygen electrode
|
คาร์เฟอีน
|
อาหาร
|
Clark electrode
|
บีโอดี
|
สิ่งแวดล้อม
|
Clark electrode
|
แก๊สมีเทน
|
สิ่งแวดล้อม
|
PtE
|
กรดอะมิโนไลซีน
|
การแพทย์
|
Oxygen electrode
|
ไอออนทองแดง
|
สิ่งแวดล้อม
|
SPE
|
*GCE คือขั้วไฟฟ้ากลาสสิคาร์บอน SPE คือขั้วไฟฟ้าพิมพ์สกรีน PMT คือหลอดโฟโตมัลติพลายเออร์ PtE คือขั้วไฟฟ้าแพลทินัม และ ISFET คืออีสเฟต
ตลาดของไบโอเซนเซอร์ (Biosensors marketplace)
การที่ไบโอเซนเซอร์มีข้อจำกัดเพียงเล็กน้อย แต่มีข้อดีและการประยุกต์ได้มหาศาลทำให้ในปัจจุบันไบโอเซนเซอร์ก่อเกิดเทคโนโลยีและอุปกรณ์ด้านไบโอเซนเซอร์โดยใช้สมบัติอื่น ๆ มากขึ้นมากมาย เช่น ไบโอเซนเซอร์เชิงแสง (Optical biosensors) เซนเซอร์ฉลาด (Smart sensors) เซนเซอร์หุ่นยนต์ซิลิกอนขนาดจิ๋ว (Silicon micromachined sensors) และอุปกรณ์ฟิล์มบาง (Thin-film devices) ตลาดของไบโอเซนเซอร์มีราคาใหญ่ขึ้นแบบก้าวกระโดดทุกปี โดยประมาณราคาของตลาดในปี 2009 ประมาณ 6.7 พันล้านดอลลาร์ แต่ในปี 2016 มีมูลค่าตลาดรวมสูงถึง 14.4 พันล้านดอลลาร์ ซึ่งเท่ากับว่ามีอัตราการเติบโตสูงถึง 20% ต่อปีต่อเนื่องเกือบ 10 ปีเลยทีเดียว สาเหตุที่ตลาดของไบโอเซนเซอร์เติบโตได้ต่อเนื่องและยาวนานก็เพราะความสามารถในการตรวจวัดด้านต่าง ๆ ที่เกิดขึ้นได้มากมาย เช่น ตรวจวัดสารกลูโคส ยูเรีย ฮอร์โมน กรด-เบส ฮอร์โมนเอชซีจี ฯลฯ เพื่อบ่งชี้ความเป็นโรคของมนุษย์ การนำไบโอเซนเซอร์ไปตรวจวัดสิ่งปนเปื้อนในน้ำ เช่น โลหะหนัก ยากำจัดวัชพืช แบคทีเรีย ไวรัส และโปรโตซัว นอกจากนี้ยังมีการนำไปตรวจวัดวิตามินและปริมาณยาในอาหาร เช่น ยาปฏิชีวนะ ฮอร์โมนเร่งการเจริญเติบโต สารเร่งเนื้อแดง และโปรตีนในอุตสาหกรรม ก็ยังสามารถทำได้