การศึกษาการเปลี่ยนแปลงทางกายภาพและทางเคมีในการไม่เจริญเติบโตของปลายยอดเกสรเพศเมียของลำไยพันธุ์อีดอในฤดูหนาว

การทดลองนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาการเปลี่ยนแปลงทางกายภาพและทางเคมีในการไม่เจริญเติบโตของยอดเกสรเพศเมียของลำไยพันธุ์อีดอในฤดูหนาว คัดเลือกต้นลำไยจำนวน 10 ต้นจากสวนลำไยของสาขาไม้ผล มหาวิทยาลัยแม่โจ้ จ.เชียงใหม่ วางแผนการทดลองแบบสุ่มสมบูรณ์ (completely randomized design; CRD) มี 2 กรรมวิธี คือ พันธุ์อีดอ และพันธุ์พวงทอง แต่ละกรรมวิธีมีจานวน 5 ซ้ำ โดยการราดสารโพแทสเซียมคลอเรตต้นเดือนพฤศจิกายน ดอกลำไยบานกลางเดือนธันวาคมที่มีสภาพอากาศหนาว จากผลการทดลอง ช่วงที่ก่อนดอกเพศเมียจะบานเป็นช่วงที่อุณหภูมิลดต่ำกว่า 15 องศาเซลเซียส หลังจากนั้นเมื่ออุณภูมิสูงขึ้นดอกเพศเมียเริ่มบานส่งผลให้ปลายยอดเกสรเพศเมียของพันธุ์อีดอมีความผิดปกติคือปลายยอดไม่เปิดถึง 92 เปอร์เซ็นต์ รองลงมาคือ พันธุ์พวงทองที่มีความผิดปกติของปลายยอดเกสรเพศเมียเพียง 12 เปอร์เซ็นต์ โดยมีความแตกต่างกันทางสถิติอย่างมีนัยสำคัญยิ่ง ความผิดปกติของก้านเกสรของดอกเพศเมีย พบว่าพันธุ์อีดอมีความผิดปกติคือก้านเกสรคดงอมากถึง 84 เปอร์เซ็นต์ ขณะที่พวงทองมีความผิดปกติเพียงเล็กน้อย คือ 8 เปอร์เซ็นต์ ซึ่งมีความแตกต่างกันทางสถิติอย่างมีนัยสำคัญยิ่ง สาหรับขนาดของดอกเพศเมีย พบว่าดอกเพศเมียของลำไยพันธุ์อีดอมีขนาดใหญ่กว่าพันธุ์พวงทอง คือ 0.72 และ 0.40 เซนติเมตร ตามลาดับ อย่างไรก็ตามปลายยอดดอกเพศเมียพันธุ์อีดอมีความกว้าง และความยาวมากกว่าพันธุ์พวงทอง เท่ากับ 0.04, 0.02 และ 0.18 และ 0.15 เซนติเมตร ตามลำดับ ซึ่งมีความแตกต่างกันทางสถิติอย่างมีนัยสำคัญยิ่ง ส่วนปริมาณธาตุสังกะสีและโบรอนในดอกลำไยเพศเมีย พบว่าพันธุ์อีดอมีธาตุสังกะสีอยู่ 19 ppm และโบรอนมีค่าเท่ากับ 6.19 ppm ส่วนพวงทองมีสังกะสีและโบรอนน้อยกว่าพันธุ์อีดอ เท่ากับ 12 และ 5.60 ppm ตามลำดับ

The aim of this study was physical and chemical change for un-growth of the stigma of “E-Daw” (Dimocarpus longan Lour) in winter. Ten longan trees were selected from a longan orchard at Division of Pomology SanSai district, Chiang Mai Province, Thailand. The experiment was following a completely randomized design (CRD) with 2 treatments and 5 replications. The treatments were as follows: E-Daw and Puangthong to the study was phenological and abnormal of the stigmas. The longan trees to induced flowering by Potassium chlorate (KClO3) on November and flowering on mid-December were low temperature. Before blooming of pistillate were lowes 15 OC temperature. When high temperature more 15 OC, as a result to flower of ‘E-Daw’ had abnormal increasing to 92 percent and Puangthong 12 percent at significantly difference. As the style of pistillate had abnormal to 84 percent of ‘E-Daw’ while the 8 percent of Puangthong were significantly difference. The pistillate size of “E-Daw” flower had the bigger than Puangthong at 0.72 and 0.40 centimeters, respectively. However, the width and length of the tip stigmas of pistillate flower of ‘E-Daw’ more than Puangthong were significantly difference. Zinc and Boron in pistllate flower of ‘E-Daw’ were 19 and 6.19 ppm respectively, and the Puangthong had Znce and Boron were 12 and 5.60 ppm respectively.