รายละเอียดโครงการ

ในปีงบประมาณ 2567 มหาวิทยาลัยแม่โจ้ดำเนินโครงการบริการวิชาการแม่โจ้โมเดล ซึ่งเป็นโครงการบริการวิชาการตั้งแต่ระดับต้นน้ำ กลางน้ำ และปลายน้ำ จำนวน 17 โครงการ เพื่อตอบสนองการพัฒนาเชิงพื้นที่ในการตอบสนองแนวพระราชดำริ 4 เรื่องหลัก ได้แก่ การพัฒนาอาชีพ การพัฒนาการเกษตร การพัฒนาแหล่งน้ำ และการพัฒนาสิ่งแวดล้อม ครอบคลุมพื้นที่ตำบลสันป่าเปา สันทรายหลวง และหนองหาร และสอดคล้องกับผลการสังเคราะห์บริบทเชิงพื้นที่และความต้องการชุมชนเพื่อการพัฒนาข้อเสนอโครงการบริการวิชาการที่ได้ดำเนินการในปีงบประมาณ 2567 ไปแล้วนั้น นำมาสู่การจัดทำกลยุทธ์จากสภาพแวดล้อมและสถานการณ์ปัจจุบัน (TOWS Matrix) ของ 3 พื้นที่ ประกอบด้วยกลยุทธ์เชิงรุก (SO) ด้านการส่งเสริมความสามารถในการแข่งขันในตลาดให้ดียิ่งขึ้น กลยุทธ์เชิงแก้ไข (WO) แสดงการนำโอกาสปิดจุดอ่อน กลยุทธ์เชิงป้องกัน (ST) ซึ่งใช้จุดแข็งป้องกันอุปสรรคที่อาจเกิดขึ้น และกลยุทธ์เชิงรับ (WT) สะท้อน Rebranding หยุดรอเวลาและโอกาส/รับมือกับปัญหาให้เบาบางหรือไม่เกิดเพิ่ม จำนวนทั้งหมด 20 กลยุทธ์ เพื่อนำมาสู่การกำหนดขอบเขตการดำเนินโครงการบริการวิชาการประจำปี 2567 และในที่สุดทำให้เกิดโครงการบริการวิชาการประจำปี 2567 ตามกลยุทธ์ดังกล่าว เพื่อให้การดำเนินโครงการบริการวิชาการดังกล่าวเกิดประโยชน์ในพื้นที่อย่างเป็นรูปธรรมและชัดเจน รวมทั้งสะท้อนความคุ้มค่าของการดำเนินการทั้งด้านเศรษฐกิจ สังคม และสิ่งแวดล้อม จึงต้องดำเนินการวิเคราะห์ผลตอบแทนทางสังคม (Social Return on Investment: SROI) เพื่อนำมาสู่การพัฒนาพื้นที่อย่างยั่งยืนผ่านการใช้ประโยชน์องค์ความรู้จากนักวิจัยของมหาวิทยาลัยแม่โจ้ การวิเคราะห์ผลตอบแทนทางสังคม (Social Return on Investment: SROI) ถูกใช้อย่างแพร่หลายในการประเมินโครงการ และทั่วโลกใช้วิธีการ SROI ในการประเมินการลงทุนสาธารณะจำนวนมากของรัฐและองค์กรไม่แสวงหาผลกำไร เป็นการประเมินตามหลักความสมดุลของสามเสาหลัก ได้แก่ ผลลัพธ์ทางเศรษฐกิจ ด้านสังคม และสิ่งแวดล้อม เนื่องจากการวัดผลประโยชน์เพียงผลลัพธ์ทางการตลาดเพียงอย่างเดียวอาจได้ข้อมูลที่ไม่สมบูรณ์ จะเห็นว่า SROI นำมาสู่ผลลัพธ์หรือมูลค่าทางสังคมทั้งเป็นตัวเงินและไม่ใช่ตัวเงินเป็นวิธีการวัดมูลค่าทางเศรษฐกิจของผลประโยชน์ทางสังคมด้วยการนำผลตอบแทนด้านสังคมในเรื่องต่าง ๆ ซึ่งเป็นตัวแปรเชิงคุณภาพที่ถูกสร้างขึ้นมาแปลงค่าเป็นตัวเงิน โดยใช้การวัดตัวเงินแบบคิดลดของมูลค่าทางสังคมที่ได้สร้างขึ้น และคำนวณเปรียบเทียบกับมูลค่าทางการเงินของต้นทุนที่ใช้ไปในการดำเนินงานของโครงการเพื่อพิจารณาว่าการสร้างผลลัพธ์ทางสังคมคิดเป็นมูลค่าเท่าไรต่อเงิน 1 บาทของงบประมาณที่ได้รับการจัดสรร เพื่อช่วยในการประเมินว่าการดำเนินโครงการนั้น ๆ มีความคุ้มค่าหรือไม่ ด้วยการกำหนดขอบเขตและวิเคราะห์ผู้มีส่วนได้ส่วนเสียที่ต้องเป็นผู้ได้รับผลกระทบและเห็นการเปลี่ยนแปลงที่เกิดขึ้นจากโครงการดังกล่าว ร่วมกับการประเมินสภาวะแวดล้อม ปัจจัยนำเข้า กระบวนการดำเนินงาน และผลผลิต เพื่อเชื่อมโยงการจัดทำแผนที่ผลลัพธ์หรือแผนที่ผลกระทบของโครงการ (Outcome/Impact Mapping) ภายใต้การวิเคราะห์มูลค่าตัวแทนทางการเงิน (Financial Proxies) ที่มีหน่วยเป็น บาท หรือเงินสกุลอื่น เพื่อการคำนวณค่า SROI และนำมาสู่การเกิดความชอบธรรมแก่ทุกฝ่ายที่เกี่ยวข้องในการดำเนินโครงการ และการจัดสรรทรัพยากรอย่างมีประสิทธิภาพและประสิทธิผล สำหรับการจัดการสนับสนุนกิจการทางสังคมอย่างยั่งยืน