รายละเอียดโครงการ

มหาวิทยาลัยแม่โจ้ ได้ยึดถือแนวทางปฏิบัติทางด้านการเกษตรของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ในด้านเกษตรกรรมยั่งยืน หรือเกษตรธรรมชาติ เป็นแนวปฏิบัติในการใช้ทรัพยากรธรรมชาติที่มีอยู่ในไร่นาให้เกิดประโยชน์โดยสามารถลดอันตรายจากใช้สารเคมีในไร่นา เช่น การใช้ปุ๋ยหมัก ปุ๋ยคอก ปุ๋ยพืชสด การปลูกพืชหมุนเวียน จะช่วยตัดวงจรการระบาดของโรคแมลงในพืช การปลูกพืชตระกูลถั่วช่วยเพิ่มธาตุอาหารในดิน การไถเตรียมดินเพียงครั้งเดียวโดยไม่ไถพรวน ถางแล้วปลูกหญ้าแฝกเพื่ออนุรักษ์ดินและความขึ้น การปลูกตะไคร้หอม เพื่อไล่แมลง การใช้เมล็ดสะเดาบดแล้วแช่น้าในอัตรา ๑ กิโลกรัมต่อน้ำ ๒๐ ลิตร ใช้รดต้นไม้เพื่อป้องกันหนอนด้วง ผีเสื้อ ตั้กแตน หนอนซอนใบ เพลี้ยจักจั่น เพลี้ยอ่อน แมลง หวีขาว ที่อยู่ในพืชผักจําพวกพริก กวางตุ้ง คะน้า ผักกาดหัว แครอท ผักบุ้ง โดยการปลูกผักในมุ่งและนอกมุ้ง โดยที่พืชผักจากแปลงเกษตรกรรมยั่งยืน สามารถสร้างความปลอดภัยให้แก่ผู้บริโภค ถึงแม้ว่าผักเหล่านั้นจะมีลักษณะเป็นรูจากการถูกหนอน และแมลงกัดกินบ้างก็ตาม สามารถสร้างความปลอดภัยให้แก่ผู้บริโภค ถึงแม้ว่าผักเหล่านั้นจะมีลักษณะ เป็นรูจากการถูกหนอน และแมลงกัดกินบ้างก็ตาม ในปัจจุบัน มีการทดสอบวิธีการเกษตรกรรมยั่งยืนในพื้นที่ศูนย์สมเด็จ พระศรีนครินทราบรมราชชนนี จังหวัดเพชรบุรี ศูนย์ศึกษาการพัฒนาเขา หินซ้อนฯ ศูนย์ศึกษาการพัฒนาพิกุลทองฯ ศูนย์การศึกษาพัฒนาห้วยฮ่องไคร้ ฯ เป็นต้น คาดว่าในอนาคตวิธีการดังกล่าวจะได้รับการยอมรับในหมู่เกษตรกรและ ผู้บริโภคในวงกว้างขึ้น(https://www.moac.go.th/king-dev_agri) ผลที่ตามมาก็คือเกษตรกรต้องหันมาพึ่งปัจจัยการผลิตที่เป็นสารเคมีเพื่อเพิ่มความสมบูรณ์ให้กับพืชและป้องกันความเสียหายของพืชจากโรคและแมลง และมีแนวโน้มที่จะมีปริมาณการใช้ที่มากขึ้นในทุกๆปี โดยเปรียบเทียบจากปริมาณและมูลค่าการนำเข้าปัจจัยการผลิตสินค้าเกษตรของสำนักงานเศรษฐกิจแห่งชาติพบว่า ปี 2551 มีการนำเข้าปุ๋ยและสารกำจัดศัตรูพืช 3,833,072 และ 109,969 ตัน คิดเป็นมูลค่า 42,666 และ 19,194 ล้านบาท และต่อมาในปี 2556 มีการนำเข้าปุ๋ยและสารกำจัดศัตรูพืช เพิ่มขึ้นเป็น 5,638,891และ 134,480 ตัน คิดเป็นมูลค่า 72,259 และ19,379 ล้านบาท (www.oae.go.th) ค้นเมื่อ 19 พฤศจิกายน 2557 จากข้อมูลดังกล่าวแสดงให้เห็นว่าการผลิตพืชของไทยในปัจจุบันยังต้องพึ่งพาปัจจัยการผลิตของต่างประเทศ ซึ่งถ้ามองในแง่ของการช่วยให้ปริมาณผลผลิตเพิ่มขึ้นและมีคุณภาพตรงกับความต้องการของตลาด ก็ถือว่ายังไม่มีสิ่งใดมาตอบสนองความต้องการของเกษตรกรในจุดนี้ได้ แต่ถ้ามองในแง่ของผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อมและอันตรายต่อผู้ปฏิบัติงานตลอดจนผู้บริโภคแล้วก็ไม่มีใครปฏิเสธได้ถึงผลกระทบดังกล่าว แต่ปัญหาอยู่ที่เกษตรกรเองยังมีความเชื่อมั่นต่อปัจจัยการผลิตดังกล่าวประกอบกับสภาพชีวิตความเป็นอยู่ในปัจจุบันที่เงินเป็นปัจจัยที่ 5 ในการดำรงชีวิต ทำให้เกษตรกรต้องพึ่งพาสิ่งที่สามารถตอบสนองต่อความต้องการได้อย่างรวดเร็ว จนทำให้ลืมนึกถึงผลกระทบที่จะตามมาในระยะยาว การผลิตไม้ผลเพื่อการค้าในระบบการผลิตเกษตรเชิงพาณิชย์ ส่วนใหญ่ยังต้องพึ่งพาสารเคมีในการกำจัดศัตรูพืช และการบำรุงรักษาเพื่อเพิ่มปริมาณและคุณภาพของผลผลิต การส่่งเสริมให้้เกษตรกรอยู่่ดีกินดีและฐานะที่่ดีขึ้น คืืออีีกหนึ่งนโยบายที่่รัฐบาลพลเอกประยุุทธ์์ จัันทร์์โอชา ต้้องการพััฒนาและยกระดับคุุณภาพชีวิตให้ดีขึ้น ด้้วยนโยบายที่่หลากหลายและมาตรการต่างๆ ทำให้เกิดความมั่งคั่งอย่่างยั่งยืน หนึ่งในนั้นคือการพัฒนาคุุณภาพสินค้าทางการเกษตรให้เป็นที่่ยอมรับในระดับสากล เกิดการยอมรับจากผู้บริโภคมากขึ้นทั้งในประเทศและต่างประเทศ โดยคณะรัฐมนตรีมีมติมอบหมายให้กระทรวงเกษตรและสหกรณ์เป็นหน่วยงานหลักในการจัดทำยุุทธศาสตร์การพัฒนาเกษตร อินทรีย์แห่งชาติ พ.ศ.2560-2564 เพื่อส่งเสริมสินค้าเกษตรให้เป็นสินค้าปลอดสารพิษ ดำเนินการปรับเปลี่่ยนระบบการผลิตที่่ต้องพึ่่งพาการใช้ปุ๋ยเคมีและสารเคมีกำจัดศัตรููพืช โดยใช้ทรัพยากรธรรมชาติให้เกิดมููลค่าและประโยชน์ สููงสุุดในการสร้างสินค้าการเกษตร ลำไยเป็นไม้ผลเศรษฐกิจที่สำคัญซึ่งมีแหล่งผลิตในประเทศไทยที่สำคัญคือจังหวัดที่อยู่ในเขตภาคเหนือได้แก่ เชียงใหม่ ลำพูน เชียงราย ลำปาง แพร่ น่าน และพะเยานอกจากนี้ยังมีการปลูกในภาคตะวันออก เช่น อำเภอสอยดาวและโป่งน้ำร้อน จังหวัดนนทบุรี ภาคกลางเช่น จังหวัดสมุทรสาคร สมุทรสงคราม ภาคตะวันออกเฉียงเหนือเช่น จังหวัดเลย หนองคาย และนครพนม ภาคใต้เช่น พัทลุง สงขลา และนครศรีธรรมราช เป็นต้น มีผลทำให้การแพร่กระจายของลำไยไปยังจังหวัดต่างๆแทบทุกจังหวัด ในปัจจุบันมีเกษตรกรชาวสวนจำนวนมากไม่น้อยประสบปัญหากับภาวการณ์ขาดทุน ทั้งๆที่ต้นลำไยติดผลเต็มต้น ทั้งนี้เนื่องจากผลผลิตที่ได้คุณภาพต่ำประกอบกับต้นทุนการผลิตสูง และสารเคมีตกค้างผลผลิตสูง ปัญหาดังกล่าวมักเกิดขึ้นในปีที่ลำไยออกดอกในฤดูกาลปกติ คือเก็บเกี่ยวเดือนกรกฎาคม – สิงหาคม ทำให้การผลิตออกสู่ตลาดในช่วงเวลาเดียวกัน ส่งผลให้ต้องจำหน่ายผลผลิตในราคาต่ำ นอกจากนี้ยังขาดแคลนแรงงานในการเก็บเกี่ยว ซึ่งปัญหาดังกล่าว ที่เกิดขึ้นสามารถเป็นทางเลือกให้กับเกษตรกร และเป็นแนวทางการผลิตลำไยอินทรีย์ที่มีคุณภาพื ด้วยนวัตกรรมและเทคโนโลยีการผลิต เช่น การใช้โดรน การตัดแต่งลำไยทรงเตี้ย การผลิตลำไยคุณภาพด้ายเทคนิคการตัดแต่งผลผลิต การผลิตปุ๋ยอินทรีย์ไว้ใช้เอง เพื่อลดต้นทุนการผลิต มหาวิทยาลัยยังได้ลงนามความร่วมมือกับ GTZ และศูนย์ส่งเสริมอุตสาหกรรมภาคที่ 1 จัดตั้งหน่วยบริการจัดการสวนลำไย (Farm management) ซึ่งจัดขึ้นเพื่อปรึกษาและเป็นตัวกลางในการจัดตั้งกลุ่มเกษตรกรรายย่อยที่สนใจ การปรับปรุงการผลิตลำไยในพื้นที่ต่างๆ ทั้งนี้จึงมีการพัฒนาฟาร์มและต้นแบบแปลงสาธิตให้เป็นแหล่งดูงาน รวมถึงการถ่ายทอดเทคโนโลยีการผลิตลำไยในระบบเกษตรอินทรีย์ด้วยนวัตกรรมและเทคโนโลยีที่ทันสมัย ซึ่งเป็นแนวทางแก้ไขให้เกษตรกรสามารถผลิตลำไยให้มีคุณภาพ และปลอดภัยต่อผู้บริโภค และยังเป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อม ที่ดีต่อไป