รายละเอียดโครงการ

ปัจจุบันผู้บริโภคมีแนวโน้มในการเลือกบริโภคอาหารที่มีคุณค่าทางโภชนาการ ดีต่อสุขภาพตนเองเพิ่มมากขึ้น เนื่องจากแนวโน้มของผู้ป่วยโรคมะเร็งมีจำนวนสูงขึ้นเรื่อย ๆ ดังนั้นความต้องการอาหารเพื่อสุขภาพ อาหารที่ปลอดภัยหรือที่ผลิตด้วยระบบการเลี้ยงที่ดีหรือโดยเฉพาะระบบอินทรีย์จึงมีความต้องการมากขึ้นตามลำดับ ซึ่งปลาจัดเป็นอาหารโปรตีนที่มีราคาไม่แพง แต่มีคุณค่าทางโภชนาการสูง ดีต่อสุขภาพของผู้บริโภค การเพาะเลี้ยงสัตว์น้ำส่วนใหญ่จะมีการเลี้ยงที่ระดับความหนาแน่นสูงเพื่อที่ให้ได้ผลผลิตที่มากขึ้น แต่ก็มักจะประสบกับปัญหาเรื่องของคุณภาพน้ำ หากการจัดการไม่ดีพอ จึงได้มีการแก้ปัญหาดังกล่าว โดยได้มีการนำแนวคิดที่จัดการให้ของเสียที่เกิดจากสัตว์น้ำมาปรับใช้ภายในบ่อเลี้ยงสัตว์น้ำ เทคนิคหรือนวัตกรรมการจัดการการเลี้ยงนี้สามารถช่วยให้ผู้เลี้ยงสัตว์น้ำได้ผลผลิตที่คุ้มค่ากับการลงทุนในระยะยาวและเป็นระบบการเพาะเลี้ยงที่มีประสิทธิภาพ ไม่ทำลายสิ่งแวดล้อม อย่างไรก็ตามระบบการเลี้ยงแบบนี้น้ำที่ใช้ในบ่อเลี้ยงยังคงต้องมีการถ่ายเทออกจากระบบและมีการเติมน้ำใหม่เข้าสู่บ่อเลี้ยงบ้างเพื่อควบคุมให้น้ำที่ใช้เลี้ยงปลามีคุณภาพเหมาะสมตลอดระยะเวลาการเลี้ยง โดยน้ำที่ออกจากระบบการเลี้ยงซึ่งจะมีสารอินทรีย์อยู่มาก จะมีการนำไปใช้ประโยชน์และเป็นการทำให้น้ำทิ้งดังกล่าวปลอดภัยและเป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อม ระบบอควาโปนิก (Aquaponics) ซึ่งเป็นการผสมผสานระบบการเลี้ยงสัตว์น้ำและการปลูกพืชแบบไร้ดิน (ไฮโดรโปรนิกส์) เข้าไว้ด้วยกัน เป็นอีกวิธีการหนึ่งซึ่งได้รับความนิยมอย่างแพร่หลาย การใช้พืชในการบำบัดสารอินทรีย์โดยเฉพาะไนโตรเจนและฟอสฟอรัสในน้ำเสีย โดยอาศัยหลักที่ว่าน้ำทิ้งจากการเลี้ยงสัตว์น้ำอุดมไปด้วยธาตุอาหาร ได้แก่ สารประกอบไนโตรเจน ไม่ว่าจะเป็นแอมโมเนียหรือไนเตรท เป็นสารอาหารหลักสำหรับพืช พืชจะดูดซึมสารเหล่านี้ไปใช้ในการเจริญเติบโต และทำให้น้ำมีความสะอาดเพียงพอที่จะถูกนำกลับมาใช้ในบ่อเลี้ยงได้ ดังนั้นการเผยแพร่แนวทางการเลี้ยงปลาร่วมกับการบำบัดน้ำด้วยการนำไปใช้ปลูกพืชแบบไร้ดิน (ไฮโดรโปรนิกส์) จึงเป็นรูปแบบใหม่สำหรับการเลี้ยงปลาที่ให้ผลผลิตสูงและปลอดภัยต่อผู้บริโภคและเป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อม เป็นแนวทางส่งเสริมอาชีพการเลี้ยงปลาให้กับเกษตรกร ผู้ประกอบการหรือผู้สนใจในการเลี้ยงปลาในระบบที่ใช้ทรัพยากรน้ำอย่างคุ้มค่าและได้ผลผลิตพืชร่วมด้วย ซึ่งสอดคล้องกับพันธกิจของมหาวิทยาลัยแม่โจ้ที่มุ่งเน้นทางด้านการเกษตรเพื่อความมั่นคงด้านอาหารโดยเฉพาะอาหารอินทรีย์ (Organic Food) สอดคล้องกับโครงการพระราชดำริ ในการพัฒนาทั้งด้านอาชีพและส่งเสริมการเกษตร ให้เกษตรกรสามารดำรงชีพอยู่ได้อย่างมั่นคงเป็นปึกแผ่นนั้น ทรงมุ่งช่วยเหลือพัฒนาให้เกิดการพึ่งตนเองได้ของคนในชนบทเป็นหลัก