รายละเอียดโครงการ

แตงไทย เป็นพืชวงศ์เดียวกับ บวบ ฟัก หรือแตงต่าง ๆ อยู่ในวงศ์ CUCURBITACEAE มีชื่อวิทยาศาสตร์ว่า Cucumis melo L. เป็นไม้ล้มลุกที่มีเถาเลื้อยไปบนดิน ผลมีขนาดโตกว่าแตงกวา แต่เล็กกว่าแตงโม รูปร่างกลมรี หรือกลมยาว หัวท้ายมน ผิวเปลือกบาง ผิวสีขาว ครีม เหลือง เขียว หรือมีลาย เนื้อเมื่ออ่อนสีขาว เมื่อสุกสีขาว เขียวอมเหลือง แสด ฯลฯ เนื้ออ่อนนุ่ม บางพันธุ์ ค่อนข้างร่วน มีกลิ่นหอมเฉพาะตัวค่อนข้างแรง รสหวานไม่มากเท่าแตงโม ขึ้นอยู่กับพันธุ์และวิธีปลูก เมล็ด แบนสีขาวครีมเล็ก และสั้นกว่าเมล็ดแตงกวา (สำนักงานข้อมูลสมุนไพร, ม.ป.ป.) แตงไทยใช้เป็นทั้งผักและผลไม้ เมื่ออยู่ในช่วงผลอ่อนสามารถกินเป็นผักสด กินเป็นผักจิ้มน้ำพริก ใช้เป็นเครื่องเคียงกินกับยำกับน้ำพริกได้หลายชนิด ใช้ผัด ใช้แกงกินได้มากมายหลายอย่าง ถ้าผลสุกจะเป็นผลไม้รสชุ่มเย็น นิยมกินกับน้ำแข็งใส่น้ำเชื่อม ทำเป็นกะทิแตงไทย แตงไทยมีรสชาติไม่เหมือนผลไม้อื่น มีกลิ่นหอมรสหวาน แตงไทยประกอบไปด้วยสารอาหารต่าง ๆ ได้แก่ คาร์โบไฮเดรด แคลเซียม ฟอสฟอรัส วิตามินเอ และวิตามินซี เนื้อมีฤทธิ์เย็น ช่วยดับกระหาย แก้เลือดกำเดาไหล ดอกอ่อนตากแห้งต้มดื่มช่วยให้อาเจียน แก้โรคดีซ่าน หรือบดเป็นผงพ่นแก้แผลในจมูก เมล็ดแก่ช่วยในการขับปัสสาวะ ช่วยย่อยอาหาร แก้ไอ รากต้มดื่มช่วยระบายท้อง (คลังสมุนไพร, 2561) เป็นต้น นอกจากนี้ยังมีรายงานในต่างประเทศที่ได้ทำการศึกษาวิจัยพบว่าในเมล็ดของแตงต่าง ๆ พบว่ามีสารสำคัญหลายชนิดเช่น Rolim et al. (2018) พบว่าในเมล็ด Melon (Cucumis melo L.) ในประเทศบราซิล พบสารกลุ่มฟีนอลิก และนอกจากนั้นยังมีคุณสมบัติในการยับยั้งการเจริญของเซลล์มะเร็ง เช่นเดียวกันกับ Zhang et al. (2020) พบว่าในเมล็ดแตง พบสารกรดแกลลิกซึ่งเป็นสารกลุ่มฟีนอลลิก และรูทินซึ่งเป็นสารกลุ่มฟลาโวอยด์ โดยสารทั้งสองชนิดมีคุณสมบัติต้านอนุมูลอิสระ ซึ่งสอดคล้องกับงานวิจัยของ Zeb (2016) พี่พบว่าในเมล็ดพบสารกลุ่มฟีนอลิก ได้แก่ กรดแกลลิก และสารอนุพันธ์ และนอกจากนี้ในเมล็ดแตง ยังมีน้ำมันที่อุมดมไปด้วยคุณค่าทางสารอาหาร และวิตามิน และกรดไขมันต่าง ๆ (Ayadi et al., 2019) จากข้อมูลดังกล่าวจะเห็นได้ว่าแตงไทยนั้นสามารถใช้ประโยชน์ได้หลายอย่างานอกจากเนื้อแตงไทยที่เอามารับประทานเท่านั้น เมล็ดแตงไทยก็เป็นสิ่งที่น่าสนใจ ที่จะสามารถนำไปพัฒนา หรือต่อยอดเพื่อทำให้แตงไทยสามารถเพิ่มมูลค่าขึ้นได้ ในหลายๆ ที่ผ่านมาจะเห็นได้ว่า แตงไทยเริ่มที่จะได้รับความนิยมลดลง อาจเนื่องจากหลายปัจจัย ซึ่งทำให้เกษตรกรที่ปลูกแตงไทยในอนาคตข้างหน้าอาจจะต้องประสบกับปัญหา ในเรื่องของราคา การตลาด และอื่น ๆ เป็นต้น ดังนั้นท่ามีการพัฒนา หรือทำการวิจัยแตงไทย ให้เป็นผลิตภัณฑ์ หรือพัฒนาต่อยอดทำให้ได้สินค้าที่ผลิตจากแตงไทยมีมูลค่าที่เพิ่มมากขึ้น โดยใช้เทคโนโลยี และนวัตกรรมต่าง ๆ เข้าช่วย ซึ่งคาดว่าจะช่วยทำให้แตงไทยสายพันธ์ของไทยสามารถที่จะคงอยู่คู่ประเทศไทยของเราได้ต่อไป และสามารถที่จะช่วยทำให้เกษตรกรสามารถ ปลูกแตงไทย และมีรายได้ที่เพิ่มมากขึ้น และยังสามารถช่วยสนองพระราชดำริภายใต้โครงการอนุรักษ์พันธุกรรมพืช อันเนื่องมาจากพระราชดำริ สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี ในการอนุรักษ์แตงไทย และส่งเสริมให้มีการปลูกแตงไทยได้ต่อไป อย่างยั่งยืน ดังนั้นในงานวิจัยนี้จึงสนในที่จะทำการศึกษาถึงองค์ประกอบทางสารสำคัญ และคุณค่าทางสารอาหารของเมล็ดแตงไทยในเขตภาคเหนือ เพื่อใช้เป็นข้อมูลในการพัฒนาเป็นผลิตภัณฑ์ เครื่องสำอาง อาหารและเครื่องดื่มเพื่อสุขภาพต่อไปในอนาคต