รายละเอียดโครงการ

จากประสบการณ์การทำงานในพื้นที่โครงการวิจัยหลายเรื่องที่ผ่านมาพื้นที่ในภาคเหนือตอนบน 2 ประกอบด้วยจังหวัด น่าน พะเยา เชียงราย และแพร่ พบว่า พื้นที่เกือบทุกชุมชนมีการดำเนินโครงการการปลูกป่าตามโครงการต่างๆ เพื่อการฟื้นฟูป่าในการสร้างพื้นที่สีเขียว ให้เป็นป่าไม้ที่ถูกทดแทนด้วยพืชเกษตรเพื่ออุตสาหกรรมมาตั้งแต่ยุคปฏิวัติเขียว คนกับป่ามีความเกื้อกูลกันมาช้านานแม้จะถูกเปลี่ยนไป จากเกษตรยังชีพเป็นเกษตรกรรมเพื่อผลิตเชิงอุตสาหกรรม วิถีชีวิตของเกษตรกรส่วนใหญ่ยังต้องพึ่งพิงของป่า เช่น หน่อไม้ น้ำผึ้ง สมุนไพร ผักหวานป่า ไข่มดแดงและเห็ดป่า นอกจากเนื้อไม้จากไม้ยืนต้นแล้วของป่าเหล่านี้ยังมีมูลค่าสูง และตอบสนองเกษตรกรที่พึ่งพิงของป่าได้เป็นอย่างดี โดยเฉพาะเห็ดป่าที่สามารถกินได้ เช่น เห็ดเผาะ (Astraeus hygrometricus) เห็ดระโงก (Amanita spp.) เห็ดตะไคล (Russula delica) เห็ดน้ำหมาก (Russula luteotacta) เห็ดน้ำแป้ง (Russula alboareolata) องค์ความรู้และเทคโนโลยีการใส่เชื้อเห็ดป่าไมคอร์ไรซาได้ดำเนินการมาในระยะหนึ่ง และสามารถต่อยอดถ่ายทอดสู่ชุมชน ควบคู่ไปกับชุมชนเพื่อการพัฒนาสวนป่าไม้มีค่า โดยเฉพาะการเลือกชนิดเห็ดป่าให้เหมาะสมกับไม้มีค่าวงศ์ยาง (Dipterocarpaceae) ซึ่งจะมียางนา (Dipterocarpus alatus) ซึ่งเป็นไม้ใน โครงการอนุรักษ์พันธุกรรมพืชอันเนื่องมาจากพระราชดำริ เป็นไม้ที่ปลูกในโรงการนี้ด้วย สำหรับเห็ดป่าที่กินได้ทางโครงการเลือกเทคนิควิธีการที่เกษตรกรสามารถใส่เชื้อได้โดยตรงลงในกล้าไม้ นอกจากเกษตรกรจะได้เนื้อไม้มีค่าในระยะที่สามารถตัดฟันได้แล้ว เกษตรกรยังสร้างสวนป่าเพาะเห็ดจะเป็นชุมชนต้นแบบสวนป่าไม้มีค่าและเห็ดป่ากินได้ในภาคเหนือไทย โดยผ่านกิจกรรมการวิจัยและฝึกอบรม ซึ่งชุมชนต้นแบบแห่งนี้ยังขาดองค์ความรู้ในการเก็บเมล็ดไม้ การเพาะกล้าไม้ การจัดการกล้าไม้ในเรือนเพาะชำ การปลูกและดูแลตามหลักวนวัฒน์ การติดตามการเจริญเติบโต ความมุ่งหวังหลังจากโครงการนี้สิ้นสุดในปีที่หนึ่งคือ ได้ชุมชนต้นแบบการปลูกไม้มีค่าและเพาะเห็ดป่ากินได้จำนวน 5 ราย รายละ 1 แปลง และจำนวนกล้าไม้ที่ปลูกจำนวนรวม 250 ต้น ชนิดไม้ที่เลือกในโครงการนี้ได้แก่ ยางนา ตะเคียนทอง รัง และพะยอม นอกจากนี้โครงการฯ ยังสอดคล้องกับเป้าหมายการพัฒนาที่ยั่งยืนความมั่นคงและปลอดภัยทางอาหารและการขจัดความอดอยากหิวโหย (Zero hunger) ที่กำหนดโดยองค์การสหประชาชาติ (United Nation : UN)