รายละเอียดโครงการ

ด้วยปัจจุบันได้เกิดกระแสตื่นตัวไปทั่วโลกในการส่งเสริมให้ประชาชนได้บริโภคอาหารปลอดภัย ประเทศไทยได้มีการพัฒนาเกษตรอินทรีย์ในทิศทางที่ดีขึ้น และมหาวิทยาลัยแม่โจ้เป็นหน่วยงานหนึ่งที่มีส่วนสำคัญในการพัฒนาและส่งเสริมการเกษตรมาโดยตลอด ได้กำหนดให้เกษตรอินทรีย์เป็นยุทธศาสตร์หลักตามนโยบายและทิศทางการพัฒนา (Roadmap) ภายใต้ Knowledge of Agricultural Park (KAP) ของมหาวิทยาลัย และเพื่อพัฒนาการเกษตรของชาติ โดยกำหนดทิศทางการพัฒนาช่วง ปี พ.ศ. 2555-2569 ใน 3 ประเด็นคือการขับเคลื่อนมหาวิทยาลัยสู่การเป็น Organic, Green และ Eco. University เพื่อให้มหาวิทยาลัยแม่โจ้ สามารถพัฒนาองค์ความรู้ด้านการเกษตรที่สอดคล้องกับความเปลี่ยนแปลงแห่งอนาคต และตอบสนองความต้องการของประเทศทั้งด้านเศรษฐกิจ สังคม และสิ่งแวดล้อม มหาวิทยาลัยได้กำหนดประเด็นองค์ความรู้ที่มหาวิทยาลัยควรมุ่งเน้นพัฒนา เพื่อตอบโจทย์ความต้องการในการพัฒนาของชุมชน สังคม และประเทศชาติทั้ง 3 ด้าน ที่มีการบูรณาการซึ่งกันและกันเพื่อมุ่งสู่การเป็นมหาวิทยาลัยด้านเกษตรอัจฉริยะ โดยองค์ความรู้ต่าง ๆ จะถูกถ่ายทอดผ่านกิจกรรมตามพันธกิจหลักของมหาวิทยาลัยหลากหลายรูปแบบ อาทิเช่น การพัฒนาหลักสูตรทั้งหลักสูตรปกติ หลักสูตรฝึกอบรม หลักสูตรเรียนรู้ตลอดชีวิต ทั้งในรูปแบบ Degree และ Non Degree รวมทั้งงานวิจัย ศูนย์ความเป็นเลิศ และฐานเรียนรู้ต่าง ๆ ของมหาวิทยาลัยและทุกส่วนงานภายใน วิทยาลัยพลังงานทดแทน มหาวิทยาลัยแม่โจ้ เป็นหน่วยงานด้านการศึกษาที่มีองค์ความรู้ด้านพลังงาน ด้านการประยุกต์เทคโนโลยีพลังงานกับการเกษตร และระบบควบคุมอัจฉริยะ มีอาจารย์และนักวิจัยที่มีประสบการณ์ในการวิจัยและทำงานร่วมกับชุมชนในเรื่องการการส่งเสริมการใช้พลังงานทดแทน และงานระบบควบคุมในงานด้านเกษตรกรรมมาอย่างต่อเนื่อง ที่ผ่านการทำงานร่วมกับชุมชนหลายโครงการผ่านโครงการบริการวิชาการและงานวิจัย ประกอบกับมีสถานที่ฝึกปฏิบัติการด้านเทคโนโลยีพลังงานทดแทนรูปแบบต่าง ๆ ที่สามารถใช้เผยแพร่องค์ความรู้ผ่านการฝึกอบรมแก่เกษตรกรได้ โดยคณะทำงานมีประสบการณ์จากโครงการวิจัยชุมชนต้นแบบเลี้ยงปลาอัจฉริยะสีเขียวในจังหวัดเชียงใหม่เพื่อลดปริมาณการใช้เชื้อเพลิงฟอสซิล งบประมาณจากสำนักงานคณะกรรมการการวิจัยแห่งชาติ ปีงบประมาณ พ.ศ. 2559-2560 และปีงบประมาณ พ.ศ. 2563 และโครงการการเสริมสร้างชุมชนเพาะเลี้ยงสัตว์น้ำสีเขียวด้วยเทคโนโลยีพลังงานทดแทนและระบบบริหารจัดการแบบสมาร์ทฟาร์ม งบประมาณจากสำนักงานการวิจัยแห่งชาติ ปีงบประมาณ พ.ศ. 2565 จากประสบการณ์ดังกล่าว ได้มีการนำเทคโนโลยีด้านพลังงานทดแทนประยุกต์ใช้กับการเพาะเลี้ยงสัตว์น้ำเพื่อเป็นต้นแบบ ณ วิทยาลัยพลังงานทดแทน มหาวิทยาลัยแม่โจ้ ประกอบด้วย ระบบผลิตไฟฟ้าจากพลังงานแสงอาทิตย์สำหรับเครื่องเติมออกซิเจน ระบบตรวจวัดด้านสิ่งแวดล้อม ระบบบริหารจัดการข้อมูลผ่านช่องทางของระบบ Cloud Service เพื่อรายงานแจ้งเตือนสภาพอากาศที่มีผลต่อการเลี้ยงปลาล่วงหน้า พร้อมทั้งติดตั้งระบบสะสมพลังงานจากเครื่องอัดอากาศพลังงานแสงอาทิตย์เพื่อใช้ในบ่อเลี้ยงปลา จากการดำเนินงานที่ผ่านมา ต้นแบบเทคโนโลยีที่สร้างขึ้นสามารถยกระดับให้เป็นศูนย์การเรียนรู้ของมหาวิทยาลัยได้ ซึ่งแนวคิดในการจัดตั้งศูนย์เรียนรู้ในครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อส่งเสริมองค์ความรู้ด้านเทคโนโลยีพลังงานทดแทนที่สามารถใช้กับกระบวนการเพาะเลี้ยงสัตว์น้ำได้แบบครบวงจร ที่ประกอบด้วย การเลี้ยงพ่อแม่พันธุ์ การเพาะฟักพันธุ์ การอนุบาล และการเพาะเลี้ยงเพื่อจำหน่าย แต่ด้วยเทคโนโลยีที่ได้รับการสนับสนุนจากโครงการวิจัยสามารถนำไปใช้กับกระบวนการเพาะเลี้ยงเท่านั้น ยังขาดแคลนเทคโนโลยีสำหรับใช้ในการเพาะเลี้ยงพ่อแม่พันธุ์ การเพาะฟักพันธุ์ และการอนุบาลปลา ซึ่งในกระบวนการเหล่านี้ต้องใช้การควบคุมอุณหภูมิน้ำให้มีความเสถียรเพื่อใช้ในการบวนการผลิตไข่ของสัตว์น้ำ กระบวนการเพาะฟักรวมถึงกระบวนการอนุบาล การอุ่นน้ำจึงเป็นปัจจัยสำคัญมาก ระบบผลิตไฟฟ้าและน้ำร้อนพลังงานแสงอาทิตย์ร่วมกับปั๊มความร้อนอัจฉริยะเป็นเทคโนโลยีที่สามารถนำมาแก้ปัญหาในกระบวนการต่าง ๆ เพื่อให้เกิดความเสถียรทั้งด้านอุณหภูมิน้ำ การลดการใช้พลังงาน สามารถผลิตพันธุ์สัตว์น้ำคุณภาพมีจำนวนเพิ่มมากขึ้น และเพาะเลี้ยงสัตว์น้ำได้ตลอดทั้งปี จากเหตุผลดังกล่าว ในปีงบประมาณ 2568 นี้ วิทยาลัยพลังงานทดแทน จึงมีแนวคิดปรับปรุงและยกระดับพื้นที่ดังกล่าวเพื่อใช้เป็นศูนย์การเรียนรู้ของมหาวิทยาลัยด้านเทคโนโลยีพลังงานทดแทนสำหรับการเพาะเลี้ยงสัตว์น้ำแบบครบวงจร สามารถถ่ายทอดเทคโนโลยีออกสู่ชุมชน กลุ่มเกษตรกร และผู้ที่สนใจได้รับการบริการ เพื่อนำไปผลิตสัตว์น้ำต่อไป ซึ่งสอดคล้องกับกับทิศทางการพัฒนามหาวิทยาลัยกลุม 2 ที่มุ่งสู่ความเป็นเลิศทางการเกษตร ที่ส่งเสริมการพัฒนาเทคโนโลยีและส่งเสริมการสร้างนวัตกรรม โดยเน้นการสร้างและพัฒนาศักยภาพผู้เรียนที่มีความรู้และความเชี่ยวชาญด้านเทคโนโลยีให้สามารถนำองค์ความรู้ไปประยุกต์ เพื่อสร้างผลงานและพัฒนาผลิตภัณฑ์ รวมถึงสร้างนวัตกรรมเพื่อนำไปใช้ในเชิงพาณิชย์หรือสาธารณประโยชน์ และเพื่อสร้างมูลค่าเพิ่มตลอดห่วงโซ่มูลค่าในภาคการผลิตและบริการ อีกทั้งยังสอดคล้องกับแนวพระราชดำริของ พระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร ที่กล่าวว่าทำการศึกษา ทดลอง วิจัย และการพัฒนาปรับปรุงพื้นที่ให้สามารถใช้ประโยชน์เพื่อเกษตรกรรม ในรูปแบบการให้บริการแบบเบ็ดเสร็จ ณ จุดเดียว พร้อมให้บริการแก่ประชาชนและเกษตรกรที่เข้ามาศึกษาหาความรู้ ให้เกษตรกรและผู้สนใจนำไปประยุกต์ใช้ในการปฏิบัติในพื้นที่ต่อไป