รายละเอียดโครงการ

เห็ดฟางและเห็ดนางฟ้าถือเป็นเห็ดเศรษฐกิจที่สำคัญอย่างมากของประเทศไทยเนื่องจากเป็นเห็ดที่มีการผลิตเพื่อบริโภคในประเทศโดยมีผลผลิตรวมกันไม่ต่ำกว่าร้อยละ 50 ของปริมาณผลผลิตเห็ดทั้งหมดในประเทศ อีกทั้งเห็ดฟางและเห็ดนางฟ้าเป็นอาหารที่มีคุณค่าทางโภชนาการสูงเพราะประกอบไปด้วยโปรตีนและเส้นใยเป็นจำนวนมากแต่มีไขมันเพียงเล็กน้อย นอกจากนี้แล้วยังมีสรรพคุณทางยาโดยเห็ดฟางสามารถช่วยลดไขมันในเส้นเลือด บำรุงโลหิต ป้องกันการเจริญเติบโตของไวรัสที่ทำให้เกิดไข้หวัดใหญ่ ช่วยย่อยอาหาร แก้ร้อนใน ส่วนเห็ดนางฟ้านั้นสามารถช่วยบำรุงกระเพาะอาหาร ช่วยการไหลเวียนของโลหิต บรรเทาอาการปวด อาการตะคริว ยับยั้งเนื้อร้ายหรือมะเร็ง ได้อีกด้วย ดังนั้นเห็ดฟางและเห็ดนางฟ้าจัดเป็นอาหารที่ดีต่อการดูแลสุขภาพ ในทุกๆปีประเทศไทยมีแนวโน้มในการผลิตเห็ดเพิ่มขึ้น โดยประมาณร้อยละ 95 เป็นการผลิตเห็ดเพื่อใช้บริโภคภายในประเทศและประมาณร้อยละ 5 เป็นการผลิตเห็ดเพื่อการส่งออก จากตัวเลขข้างต้นแสดงให้เห็นว่าภายในประเทศยังมีความต้องการบริโภคเห็ดอยู่เป็นจำนวนมาก โดยการผลิตเห็ดในหลายๆ ชุมชนยังไม่เพียงพอต่อการบริโภคภายใน มีการนำเข้าเห็ดจากแหล่งผลิตขนาดใหญ่ภายในประเทศและต่างประเทศ ดังนั้นการส่งเสริมการผลิตเห็ดเศรษฐกิจในระดับชุมชน เช่น เห็ดฟาง เห็ดนางฟ้า จึงเป็นเรื่องที่มีความสำคัญและเหมาะสมเนื่องจากเป็นการส่งเสริมเกษตรกรรมที่สร้างความมั่นคงและความยั่งยืนในด้านอาหารและยาซึ่งสอดคล้องกับเป้าหมายการพัฒนาที่ยั่งยืน (SDGs) ในเป้าหมายที่ 1 ที่เน้นการขจัดความยากจนในทุกรูปแบบพื้นที่ อีกทั้งยังสอดคล้องกับยุทธศาสตร์ชาติ 20 ปี (2561-2580) ในด้านการสร้างความสามารถในการแข่งขัน โดยเน้นการเกษตรสร้างมูลค่าภายในชุมชน ปัจจุบันประเทศไทยกำลังเตรียมความพร้อมเพื่อเข้าสู่สังคมผู้สูงวัย อันเนื่องมาจากประเทศไทยกำลังมีสัดส่วนของผู้สูงอายุเพิ่มขึ้นทุกปี จากข้อมูลความจำเป็นพื้นฐาน ประจำปี 2564 (จปฐ.64) พบว่าร้อยละของผู้สูงอายุในจังหวัดแพร่เท่ากับ 32.77 ซึ่งเป็นผู้มีอายุตั้งแต่ 60 ปีขึ้นไป ซึ่งตัวเลขแสดงร้อยละของผู้สูงอายุข้างต้นเป็นตัวเลขที่มีค่าค่อนข้างมาก ดังนั้นจังหวัดแพร่จึงเป็นจังหวัดหนึ่งที่ให้ความสำคัญต่อการขับเคลื่อนนโยบายที่เกี่ยวกับการจัดการผู้สูงอายุ โดยจะเห็นได้จากการมีนโยบายที่ส่งเสริมให้จังหวัดแพร่เป็นจังหวัดนำร่องและเป็นเมืองต้นแบบสุขภาวะในผู้สูงวัย นอกจากนี้แล้วจังหวัดแพร่ได้จัดตั้งศูนย์พัฒนาชีวิตและส่งเสริมอาชีพผู้สูงอายุ (ศพอส.) ตามนโยบายของรัฐบาลเพื่อให้ผู้สูงอายุได้ทำกิจกรรมที่สร้างสรรค์และไม่ก่อภาระต่อสังคม จากการลงพื้นที่เก็บข้อมูลพบว่าเกษตรกรในพื้นที่อำเภอหนองม่วงไข่ จังหวัดแพร่ มีกลุ่มเกษตรกรที่เป็นผู้สูงอายุและมีศักยภาพในการปลูกพืชผักสมุนไพรปลอดภัย อีกทั้งกลุ่มเกษตรกรดังกล่าวมีความต้องการผลิตเห็ดปลอดภัยเพื่อการบริโภคในชุมชน ดังนั้นการส่งเสริมให้กลุ่มเกษตรกรผู้สูงอายุได้หันมาผลิตเห็ดเศรษฐกิจปลอดภัยโดยใช้องค์ความรู้และเทคโนโลยีตามแนวทางเกษตรปลอดภัย/อินทรีย์จากมหาวิทยาลัยแม่โจ้-แพร่ เฉลิมพระเกียรติ จะเป็นแนวทางการเสริมสร้างอาชีพใหม่ให้เกิดรายได้ขึ้นในชุมชน อีกทั้งในอนาคตสามารถต่อยอดด้วยการขยายเครือข่ายไปสู่ตำบลข้างเคียงหรือผลิตภายใต้ระบบเกษตรอินทรีย์ได้ และเป็นการกระตุ้นให้เกิดการสร้างผู้ประกอบการธุรกิจเพาะปลูกและแปรรูปเห็ดในขุมชนอีกด้วย สำหรับมุมมองในเชิงสังคมผู้สูงอายุส่วนใหญ่มีเวลาว่าง ดังนั้นหากมีกิจกรรมร่วมกันเช่นการผลิตเห็ดเพื่อการบริโภคในชุมชนจะเป็นการแลกเปลี่ยนความรู้และประสบการณ์ ทำให้ไม่รู้สึกเหงาและเป็นการส่งเสริมสุขภาพจิตที่ดีของผู้สูงอายุ ในมุมมองเชิงเศรษฐกิจ ผู้สูงอายุบางรายไม่มีรายได้โดยรับเงินรายได้จากลูกหลานที่ไปทำงานต่างจังหวัด หากผู้สูงอายุมีรายได้เสริมจากการเพาะเห็ดก็จะเป็นการแบ่งเบาภาระค่าใช้จ่ายในครอบครัว อย่างไรก็ตามผู้สูงอายุเป็นผู้ที่มีความอดทน ประณีต และเอาใจใส่ดูแล ดังนั้นการผลิตเห็ดเศรษฐกิจจึงเป็นอาชีพที่มีความเหมาะสมกับผู้สูงอายุเนื่องจากเป็นอาชีพที่ไม่ต้องใช้แรงกายมาก อาศัยความพิถีพิถันในการดูแลและเก็บเกี่ยวผลผลิต อีกทั้งการผลิตเห็ดยังเป็นการเสริมสร้างความยั่งยืนของอาหารสุขภาพเพื่อตัวผู้สูงอายุเองและคนในชุมชน จึงควรมีการส่งเสริมให้เกิดเป็นอาชีพใหม่และสร้างรายได้เสริมให้กับชุมชน