รายละเอียดโครงการ

ปัจจุบันเกษตรอินทรีย์ทั่วโลกมีอัตราการเจริญเติบโตอย่างรวดเร็วและผลผลิตเป็นที่ต้องการของผู้บริโภคทั้งในและนอกประเทศมากขึ้นตามลำดับ โดยเฉพาะประเทศญี่ปุ่น สหภาพยุโรป และสหรัฐอเมริกา รัฐบาลไทยได้กำหนดนโยบายส่งเสริมเกษตรอินทรีย์เพื่อสร้างรายได้ ฟี้นฟูความเข้มแข็งของเกษตรกรและเพิ่มขีดความสามารถของภาคเกษตรในตลาดโลก ตั้งแต่ปี พ.ศ. 2544 และมติคณะรัฐมนตรีเห็นชอบในหลักการของยุทธศาสตร์เกษตรอินทรีย์ให้เป็นวาระแห่งชาติในปี พ.ศ. 2548 อีกทั้งให้ความสำคัญอย่างยิ่งกับการพัฒนาเกษตรอินทรีย์ซึ่งมีความสอดคล้องกับปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงตามแนวพระราชดำริ ซึ่งเป็นทางเลือกของการพัฒนาไปสู่ประโยชน์สุขของคนและสังคมอย่างยั่งยืน ปัญหาการพัฒนาเกษตรกรรมแผนใหม่ภายหลังการปฏิวัติเขียว (Green Revolution) ที่ก่อให้เกิดกระแสเกษตรเชิงเดี่ยว หรือเกษตรเคมีที่เน้นผลิตพืชประเภทเดียวเป็นหลักหรือเน้นผลิตพืชที่ให้ผลผลิตสูงสุด โดยพึงพาปัจจัยภายนอกทั้งสารกำจัดศัตรูพืชและปุ๋ยเคมีสังเคราะห์ ซึ่งส่งผลกระทบทางลบมากขึ้นต่อเศรษฐกิจ สังคม และสิ่งแวดล้อมของประเทศ ทำให้เกิดแนวคิดการพัฒนาเกษตรกรรมอย่างยั่งยืน ความยั่งยืน (Sustainability) หมายถึง ศักยภาพในการผลิตที่ดำรงอยู่อย่างต่อเนื่องโดยไม่ทำให้ฐานทรัพยากร ทรุดโทรมหรือสูญสิ้นไป และสามารถยกระดับมาตรฐานการครองชีพพร้อมกับคุณภาพชีวิตของเกษตรกร ด้วยเกษตรยั่งยืนจึงเน้น “ความมั่นคง” เป็นหลัก มีกรอบแนวคิดที่กว้าง และมีความเป็นอิสระในรูปแบบการปฏิบัติที่ครอบคลุมเกษตรกรรมหลายระบบในปัจจุบัน เช่น เกษตรปลอดสารเคมี เกษตรผสมผสาน เกษตรธรรมชาติ วนเกษตร เกษตรเชิงพลวัตร เกษตรทฤษฎีใหม่ รวมทั้ง เกษตรอินทรีย์ เกษตรอินทรีย์มีรากฐานจากวิถีเกษตรดั้งเดิมของบรรพบุรุษไทย ตั้งแต่เริ่มมีการเพาะปลูกและเลี้ยงสัตว์ ซึ่งไม่ใช้สารเคมี โดยมีหลักการและเทคนิคเฉพาะที่แตกต่างจากระบบเกษตรยั่งยืนอื่น ๆ คือ เกษตรอินทรีย์เน้นทำการเกษตรที่มี“ความมั่นคงและปลอดภัย” ด้วยการสร้างสมดุลและอนุรักษ์ธรรมชาติ ไม่ใช้สารเคมีสังเคราะห์ทุกชนิด เพื่อผลิต อาหารที่มี่คุณภาพสูงทางโภชนาการ และปลอดภัยต่อสุขภาพ ขณะเดียวกันมีการฟื้นฟูระบบนิเวศเกษตรด้วยการปรับปรุงบำรุงดินจากอินทรีย์วัตถุ ได้แก่ ปุ๋ยหมัก ปุ๋ยคอก ปุ๋ยชีวภาพ พร้อมทั้งสร้างความหลากหลายทางชีวภาพ ไม่ใช้พันธุ์พืชและสัตว์ที่มี่การดัดแปลงทางพันธุกรรม รวมทั้งสร้างระบบควบคุมมลพิษภายในฟาร์มและป้องกันการปนเปื้อนจากภายนอก นอกจากนี้ลักษณะเด่นที่สำคัญอีกประการหนึ่ง ของเกษตรอินทรีย์ คือ เน้น “การบริหารจัดการ” ที่ให้เกษตรกรสามารถพึ่งพาตนเองทางด้านปัจจัยการผลิตและการสนองความต้องการของตลาด เพื่อเป็นหลักประกันต่อผู้ผลิตและสร้างความมั่นใจแก่ผู้บริโภค โดยมีกระบวนการตรวจสอบและรับรองมาตรฐานเกษตรอินทรีย์ตลอดทั้งกระบวนการ เริ่มตั้งแต่การผลิต การแปรรูป การบรรจุภัณฑ์ และการขนส่งถึงผู้บริโภคตามข้อกำหนดที่เป็นมาตรฐานสากล โดยองค์กรที่ได้รับการเชื่อถือ อีกทั้ง เน้น “ความเป็นธรรม” ในการดำเนินธุรกิจร่วมกัน มีความโปร่งใสในการจัดการ เท่าเทียมกันในการจ้างงาน เคารพในวัฒนธรรม ภูมิปัญญาท้องถิ่น และมีกระบวนการเรียนรู้อย่างต่อเนื่อง จากหลักการที่ชัดเจนและข้อกำหนดที่เป็นมาตรฐานสากลของการทำเกษตรอินทรีย์ การพัฒนาระบบเกษตรอินทรีย์ของประเทศไทยให้ประสบความสำเร็จและสามารถแข่งขันในตลาดโลกได้อย่างแท้จริง จำเป็นต้องอาศัยองค์ความรู้หลากหลายในเชิงสหวิทยาการทั้งที่เป็นองค์ความรู้พื้นฐาน และองค์ความรู้ใหม่ โดยเน้นการเสริมสร้างทักษะให้กับบุคลากรที่เกี่ยวข้องทุกฝ่ายในด้านการจัดการธุรกิจ การตลาดเชิงกลยุทธ์ และเทคนิคการดำเนินการที่มีประสิทธิภาพภายใต้การเปลี่ยนแปลงอย่างรวดเร็วของยุคโลกาภิวัตน์ด้วยอุดมการณ์ที่เน้นการพึ่งตนเอง รับผิดชอบต่อสังคม และอนุรักษ์สภาพแวดล้อมธรรมชาติ เพื่อให้การพัฒนาเกษตรอินทรีย์ของประเทศไทยสามารถแข่งขันอย่างยั่งยืนในเวทีการค้าโลก เสริมสร้างคุณภาพชีวิตชุมชนและผู้บริโภคทั้งในและต่างประเทศ ตลอดจนสร้างโอกาสการพัฒนาประเทศไทยให้เป็นศูนย์กลางด้านเกษตรอินทรีย์ของโลกในอนาคต มหาวิทยาลัยแม่โจ้-แพร่ เฉลิมพระเกียรติ ถือเป็นหน่วยงานที่มีความพร้อมทั้งทางด้านพื้นที่ บุคลากรในการส่งเสริมการเกษตรอินทรีย์ ซึ่งจะช่วงส่งเสริมและถ่ายทอดองค์ความรู้ให้แก่เกษตรกร ให้สามารถผลิตพืชอินทรีย์ ได้ตามมาตรฐานที่ตลาดต้องการหรือมาตรฐานสากล และเพื่อสนับสนุนและพัฒนาการ สร้างมูลค่าเพิ่มทางเศรษฐกิจให้กับการทำเกษตรอินทรีย์ที่นำไปสู่การจำหน่ายเชิงพาณิชย์ ที่สร้างผู้ประกอบการเกษรอินทรีย์ได้ ซึ่งจะเป็นการขับเคลื่อนการพัฒนาเกษตรอินทรีย์สู่ความมั่นคงทางสุขภาพและเศรษฐกิจอย่างยั่งยืน สามารถเป็นแหล่งเรียนรู้และสร้างรายได้ให้กับมหาวิทยาลัยและชุมชน พร้อมทั้งนำองค์ความรู้ไปใช้ประโยชน์ต่อยอดในการพัฒนาผลิตภัณฑ์ และนวัตกรรมต่าง ๆ เพื่อขยายโอกาสและเพิ่มช่องทางการตลาดให้มากขึ้น มหาวิทยาลัยแม่โจ้-แพร่ เฉลิมพระเกียรติ จึงได้เสนอโครงการ “ส่งเสริมและพัฒนาเกษตรรุ่นใหม่ สู่การเป็นผู้ประกอบการเกษตรอินทรีย์อย่างยั่งยืน”โดยมีกิจกรรม/โครงการที่สอดคล้องสนับสนุนกับทางมหาวิทยาลัยและดำเนินการตามกลยุทธ์ ตัวชี้วัด เป้าประสงค์ และยุทธศาสตร์ของมหาวิทยาลัย ได้แก่ ส่งเสริมและพัฒนาเกษตรรุ่นใหม่ สู่การเป็นผู้ประกอบการเกษตรอินทรีย์อย่างยั่งยืน ,การพัฒนาและต่อยอด ด้านเกษตรอินทรีย์, ทุนสนับสนุนการพัฒนาผลิตภัณฑ์เกษตรอินทรีย์จำหน่ายเชิงพาณิชย์และเพื่อสร้างเครือข่ายเกษตรอินทรีย์ เป็นการดำเนินกิจในโครงการที่สอดคล้องและครอบคลุมตั้งแต่ต้นทาง กลางทางและปลายทาง เพื่อให้มหาวิทยาลัยเป็นที่ถ่ายทอดองค์ความรู้ พัฒนานักศึกษา บุคลากร ศิษย์เก่ารวมถึงประชาชนได้อย่างสมบูรณ์