รายละเอียดโครงการ

สังคมไทยเป็นสังคมผู้สูงอายุ จากการคาดประมาณประชากรของประเทศไทย ปี 2553-2583 ของสำนักงานคณะกรรมการพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ (สศช.) โดยใช้ข้อมูลสำมะโนประชากรและเคหะ พ.ศ. 2553 ของสำนักงานสถิติแห่งชาติเป็นฐานในการประมาณ พบว่า ในปี 2583 ประเทศไทยจะมีผู้สูงอายุที่มีอายุ 60 ปีขึ้นไป สูงถึง 20.5 ล้านคน หรือคิดเป็นสัดส่วนร้อยละ 32 ของจำนวนประชากรไทยทั้งหมด แต่จะมีประชากรวัยแรงงานเพียง 35.18 ล้านคน เมื่อเปรียบเทียบกับปี 2553 ที่มีประชากรวัยแรงงานจำนวน 42.74 ล้านคน หรือลดลง 7.6 ล้านคน โครงสร้างประชากรไทยที่เข้าสู่สังคมผู้สูงอายุ จะส่งผลต่อการพัฒนาประเทศ เนื่องจากการลดลงของจำนวนและสัดส่วนของประชากรวัยแรงงานที่ส่งผลกระทบต่อการพัฒนาศักยภาพการผลิตสินค้าต่างๆ นอกจากนี้ การเพิ่มของจำนวนประชากรสูงอายุยังสะท้อนให้เห็นถึงการเพิ่มขึ้นของภาระทางด้านการคลังจากจำนวนประชากรที่อยู่ในวัยพึ่งพิงทั้งในเชิงเศรษฐกิจ สังคมและสุขภาพ นอกเหนือจากปัญหาด้านสุขภาพ ผู้สูงอายุยังเผชิญปัญหาสภาพชีวิต ความเป็นอยู่ และระบบการดูแลที่ไม่ได้มาตรฐาน รวมถึงความมั่นคงทางด้านรายได้ โดยเฉพาะในกลุ่มผู้สูงอายุที่มาจากพื้นฐานครอบครัวที่ยากจน นอกจากนี้ผู้สูงอายุส่วนใหญ่ยังขาดการพัฒนาทักษะทั้งในการทำงาน และการดำรงชีวิตในสังคมให้เท่าทันต่อการเปลี่ยนแปลงของโลก จากปัจจุบัน 2566 สถานการณ์ผู้สูงอายุและกลุ่มเปราะบางมีการเปลี่ยนแปลงอย่างรวดเร็ว ทั้งจำนวนและสัดส่วน ส่งผลกระทบทางด้านสุขภาพ เศรษฐกิจ สังคมโดยรวม การส่งเสริมสุขภาพในผู้สูงอายุและกลุ่มเปราะบางที่ยังมีสุขภาพดี ให้มีสุขภาพแข็งแรง เพื่อยืดเวลาที่จะเกิดการเจ็บป่วยเรื้อรัง หรือการเข้าสู่ภาวะทุพพลภาพออกไป รวมถึงการเตรียมการเพื่อรองรับสภาพปัญหาดังกล่าวจึงมีความสำคัญ “การสร้างสภาพแวดล้อมที่เป็นมิตรกับทุกคน” เป็นการเตรียมการเพื่อรองรับสังคมผู้สูงอายุและกลุ่มเปราะบาง โดยปรับสภาพแวดล้อมให้เอื้อต่อการมีสุขภาพดี ส่งเสริมให้ผู้ใช้มีอายุยืนยาว และมีคุณภาพชีวิตที่ดี สามารถเข้าถึงบริการทางสังคมและบริการทางสุขภาพที่มีคุณภาพ อย่างทั่วถึงและเท่าเทียม ศูนย์ออกแบบสภาพแวดล้อมเพื่อคนทุกคน (Universal Design Center) เครือข่ายภาคเหนือ ซึ่งประกอบด้วยสถาบันการศึกษาหลัก 3 สถาบัน ได้แก่ (1) มหาวิทยาลัยแม่โจ้ (2) มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ และ (3) มหาวิทยาลัยราชภัฎเชียงราย ได้จัดตั้ง “ฐานเรียนรู้การออกแบบสภาพแวดล้อมเพื่อคนทุกคน” ขึ้น โดยมีวัตถุประสงค์ เพื่อเป็นต้นแบบด้านนวัตกรรม การออกแบบห้องน้ำและห้องนอน ที่รองรับพฤติกรรมผู้สูงวัย ผู้พิการและคนทุกคน อีกทั้งเป็นแหล่งเรียนรู้ ด้านการศึกษา ดูงาน ให้กับนักศึกษา เทศบาลหรือหน่วยงานท้องถิ่น และผู้ที่สนใจ โดยกำหนดให้พื้นที่คณะสถาปัตยกรรมศาสตร์และการออกแบบสิ่งแวดล้อม มหาวิทยาลัยแม่โจ้ (MJU UDC) เป็นศูนย์กลางในการจัดตั้งฐานเรียนรู้