รายละเอียดโครงการ

โครงการฟาร์มตัวอย่างตามพระราชดำริ บ้านดงเย็น อำเภอจอมทอง จังหวัดเชียงใหม่ เป็นโครงการในพระราชดำริของสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวง ก่อตั้งเมื่อวันที่ 1 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2549 เมื่อคราวเสด็จเยี่ยมราษฎร ณ บ้านห้วยสะแพด หมู่ที่ 9 ตำบลแม่สอย อำเภอจอมทอง จังหวัดเชียงใหม่ โดยทรงให้จัดหาพื้นที่บริเวณใกล้เคียง เพื่อสร้างอาชีพให้ราษฎรที่มีฐานะยากจนได้มีงานทำ สำนักบริหารพื้นที่อนุรักษ์ที่ 16 ร่วมกับนายสหัส บุญญาวิวัฒน์ ผู้ช่วยเลขาธิการพระราชวัง ฝ่ายกิจกรรมพิเศษ ได้สำรวจคัดเลือกพื้นที่บริเวณป่าสงวนชาติ ป่าท่าธารบ้านดงเย็น หมู่ที่ 15 ตำบลบ้านแปะ อำเภอจอมทอง จังหวัดเชียงใหม่ เนื้อที่ประมาณ 300 ไร่ และให้จัดตั้งโครงการฟาร์มตัวอย่างตามพระราชดำริ บ้านดงเย็น ตำบลบ้านแปะ อำเภอจอมทอง จังหวัดเชียงใหม่ขึ้น โครงการฟาร์มตัวอย่างฯประกอบด้วยชุมชนหมู่บ้านชาวไทยพื้นเมือง จำนวน 4 หมู่บ้านได้แก่บ้านดงเย็น บ้านท่ากอม่วง บ้านสบแจ่มฝั่งซ้าย และบ้านบวกห้า และชุมชนหมู่บ้านชาวไทยกะเหรี่ยงจำนวน 1 หมู่บ้านได้แก่ บ้านห้วยสะแพด ราษฎรส่วนใหญ่ประกอบอาชีพทำการเกษตร ปัจจุบันโครงการฟาร์มตัวอย่างฯ เลี้ยงสุกรพื้นเมืองเพื่อจำหน่ายลูกสุกรให้ชุมชนโดยรอบนำไปเลี้ยงต่อเป็นสุกรขุน ปัจจุบันมีสุกรพื้นเมืองทั้งหมดประมาณ 100 ตัว พบมีปัญหาสุขภาพคือ ตายแรกคลอด สูญเสียก่อนหย่านม หอบไอและท้องเสีย และปัญหาดังกล่าวยังคงพบต่อเนื่องหลังจากเกษตรกรนำลูกสุกรไปเลี้ยงต่อ โรคติดเชื้อที่พบบ่อยที่เป็นสาเหตุของการสูญเสียในสุกรพื้นเมือง ได้แก่โรคติดเชื้อไวรัสพีอาร์อาร์เอส (porcine reproductive and respiratory syndrome virus) และโรคติดเชื้อแบคทีเรียในระบบทางเดินอาหาร เช่น เชื้อ Salmonella sp. และ Escherichia coli เป็นต้น โรคติดเชื้อไวรัสพีอาร์อาร์เอสสามารถป้องกันได้โดยการฉีดวัคซีน แต่ไม่เป็นที่นิยมสำหรับเกษตรกรในพื้นที่สูง เพราะวัคซีนหาได้ยากและมีราคาค่อนข้างสูง อีกทั้งเสียสภาพง่ายหากเก็บรักษาไม่ดี ส่วนโรคติดเชื้อแบคทีเรียในระบบทางเดินอาหารสามารถรักษาได้โดยการใช้ยาปฏิชีวนะ แต่มักประสบปัญหาการใช้ยาอย่างไม่เหมาะสม เช่น ให้ยามากหรือน้อยเกินไป และให้ยาถี่หรือห่างเกินไป เป็นต้น ทำให้ประสิทธิภาพในการรักษาไม่แน่นอน ยังคงพบความสูญเสียในลูกสุกร ในปัจจุบันห้องปฏิบัติการวิจัยเพื่อส่งเสริมภูมิต้านทานในมนุษย์และสัตว์ คณะวิทยาศาสตร์ มหาวิทยาลัยแม่โจ้ ได้พัฒนาการตรวจวินิจฉัยโรคติดเชื้อสำคัญของสุกรด้วยวิธีปฏิกิริยาลูกโซ่พอลิเมอเรส (polymerase chain reaction) ที่สามารถตรวจวินิจฉัยในระดับสารพันธุกรรมของเชื้อก่อโรคได้ และมีองค์ความรู้เกี่ยวกับฤทธิ์ยับยั้งเชื้อก่อโรคของสุกรของพืชสมุนไพรท้องถิ่นหลายชนิด เช่น พลูคาว พญายอ และทองพันชั่ง เป็นต้น ซึ่งองค์ความรู้ดังกล่าวพร้อมถ่ายทอดให้กับเกษตรกรเพื่อนำไปใช้ประกอบการควบคุมและรักษาโรคติดเชื้อต่างๆของสุกรในฝูง สอดคล้องกับโครงการพระราชดำริ : โครงการพัฒนาด้านการเกษตร และโครงการพัฒนาด้านส่งเสริมอาชีพ (โครงการฟาร์มตัวอย่างตามพระราชดำริ บ้านดงเย็น อำเภอจอมทอง จังหวัดเชียงใหม่)