รายละเอียดโครงการ

เนื่องจากในสถานการณ์ปัจจุบันกล้วยไม้ไทยกำลังอยู่ในภาวะวิกฤติจากผลกระทบของ พื้นที่ป่าที่ลดลง กล้วยไม้ป่าหลายชนิดถูกนำออกจากป่า ส่งผลให้กล้วยไม้บางชนิดลดลงในสภาพพื้นที่ป่าตามธรรมชาติ โดยพบว่ากล้วยไม้หลายชนิดเสี่ยงต่อการคุกคามและใกล้สูญพันธุ์ เช่น ฟ้ามุ้ย รองเท้า นารี เอื้องแซะหอม เอื้องคำ ช้างแดง เป็นต้น ซึ่งกล้วยไม้เหล่านี้เป็นพืชเฉพาะถิ่น มีที่ถิ่นกำเนิดอยู่บน พื้นที่สูง หากนำไปเลี้ยงในที่ที่มีสภาพอากาศไม่เหมาะสมแล้วก็มีแต่โทรมกับทรุด และตายไปในที่สุด จากสภาพการณ์ปัจจุบันพื้นที่ป่าไม้อันเป็นแหล่งกำเนิดถูกทำลายลงอย่างมาก ตลอดจนปัญหาการ ลักลอบเก็บกล้วยไม้จากป่า โดยเฉพาะกล้วยไม้ป่าที่ใกล้สูญพันธุ์ออกจากป่าเพื่อจำหน่ายคราวละมากๆ ส่งผลให้จำนวนกล้วยไม้พันธุ์ที่หายาก เช่นต้นเอื้องแซะ ฟ้ามุ้ย รองเท้านารี ในป่าลดปริมาณลงอย่าง ต่อเนื่องทุกปี ความทราบใต้ฝ่าละอองธุลีพระบาท สมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ ที่ทรงห่วงใยต่อสถานภาพของกล้วยไม้พันธุ์ที่หายาก ในสถานการณ์ปัจจุบัน ด้วยเกรงว่าจะสูญพันธุ์เสียสิ้นจากแผ่นดินนี้จึงทรงมีพระราชดำรัสดังนี้ “การดูแลรักษากล้วยไม้พันธุ์ที่หายาก เช่นต้นเอื้องแซะ รองเท้า นารี ทรงเน้นให้ห้ามไม่ให้คนเข้าไปนำดอกกล้วยไม้ในป่าออกมาขาย และให้เพิ่มจำนวนกล้วยไม้คืนสู่ป่า ให้มาก โดยขยายพันธุ์แล้วส่งเสริมให้ประชาชนนำไปปลูกในป่า และให้ชักชวนให้ประชาชน เข้ามาร่วม กันดูแล และขยายพันธุ์กล้วยไม้พันธุ์หายากให้มากขึ้น” กล้วยไม้ป่าของไทยมีมากมายหลายสายพันธุ์ที่ ใกล้สูญพันธุ์ โดยเฉพาะในสกุลหวาย เช่น เอื้องแซะ ที่ดอกมีกลิ่นหอมแรง มีเสน่ห์ดึงดูดใจ เป็นกล้วยไม้ ไทยที่มีศักยภาพในเชิงเศรษฐกิจ ทั้งเพื่อการผลิตเป็นต้นกล้วยไม้กระถางดอกหอม และการปลูกเลี้ยงเพื่อผลิตดอกสำหรับนำไปสกัดเป็นน้ำหอมหรือเครื่องหอม การส่งเสริมให้ประชาชนในพื้นที่ป่า แหล่งกำเนิด ซึ่งส่วนใหญ่มีฐานะยากจนได้ปลูกเลี้ยงเป็นการค้า เป็นอีกวิธีหนึ่งที่สามารถอนุรักษ์และ พัฒนาเอื้องแซะหอมอย่างยั่งยืนได้ ดังนั้น จึงได้จัดทำการสำรวจพรรณไม้และกล้วยไม้สวนพฤกษศาสตร์กล้วยไม้ 100 ปี สมเด็จย่า มหาวิทยาลัยแม่โจ้ อำเภอสันทราย จังหวัดเชียงใหม่ เป็นการสนองพระราชเสาวนีย์ตลอดจนเป็นแหล่งศึกษา เรียนรู้ของคนในชุมชนและประชาชนที่สนใจ ทั้งยังสามารถลดปัญหาการลักลอบเก็บต้นกล้วยไม้ออกมาจากป่า