รายละเอียดโครงการ

คณะเทคโนโลยีการประมงและทรัพยากรทางน้ำ มหาวิทยาลัยแม่โจ้ เป็นหน่วยงานสังกัดสถาบันการศึกษาที่ทำหน้าที่ในการดำเนินกิจกรรมด้านการเรียนการสอน การให้บริการวิชาการและวิจัย เพื่อรองรับการพัฒนาองค์ความรู้ทางด้านการประมงนำไปสู่การพัฒนาผู้เรียนตามขั้นตอนของหลักสูตร มุ่งเน้นความต้องการที่สอดรับกับการพัฒนาสังคมอย่างรู้เท่าทันต่อสถานการณ์ในปัจจุบัน เพื่อใช้ประโยชน์ในการพัฒนาศักยภาพนักศึกษาให้เป็นนักปฏิบัติมืออาชีพในสาขาวิชาและทันต่อการเปลี่ยนแปลง ส่งเสริมกระบวนการพัฒนาทักษะในศตวรรษที่ 21 และสร้างความเป็นผู้ประกอบการ ตามบริบทของแต่ละหน่วยงาน ว่าด้วยการสร้างและพัฒนานวัตกรรมและองค์ความรู้ในสาขาวิชาต่าง ๆ โดยเฉพาะอย่างยิ่งทางการเกษตรและวิทยาศาสตร์ประยุกต์ เพื่อการเรียนรู้และถ่ายทอดเทคโนโลยีแก่สังคม พัฒนามหาวิทยาลัยให้มีความเป็นเลิศทางวิชาการด้านการเกษตรเพื่อเป็นที่พึ่งของตนเองและสังคม ตามแผนพัฒนามหาวิทยาลัยแม่โจ้ ระยะ 15 ปี (พ.ศ. 2555 – 2569) เพื่อเป็นส่วนหนึ่งของการนำองค์ความรู้ไปประยุกต์ใช้ในการแก้ปัญหาด้านสุขภาพ คณะฯ จึงให้ความสำคัญกับปัญหา โรคไข้เลือดออก ซึ่งเป็นโรคติดต่อที่มียุงลายเป็นพาหะนำโรค โดยใช้การกำจัดวงจรชีวิตของยุงที่อาศัยระบบนิเวศในแหล่งน้ำที่มีน้ำขังเป็นแหล่งเพาะพันธุ์ โดยเฉพาะในช่วงฤดูฝนในระหว่างเดือนพฤษภาคม - ตุลาคม มาตรการกำจัดลูกน้ำยุงลายโดยวิธี "ชีววิธี" (Biocontrol) จึงถูกนำมาใช้ในการกำจัดไข่ยุง โดยการเลือกใช้ปลากินยุงที่เพาะและขยายพันธุ์ได้ง่าย ในระยะเวลาสั้นๆ จึงเป็นทางเลือกทางหนึ่งที่สำคัญและยั่งยืน ในการควบคุมป้องกันโรคไข้เลือดออก อีกทั้งยังสามารถลดการใช้สารเคมีเพื่อกำจัดลูกน้ำยุงลายอันจะส่งผลอันตรายต่อสิ่งมีชีวิตอื่น ๆ ในแหล่งน้ำ ซึ่งเป็นการช่วยรักษาสิ่งแวดล้อมแบบประหยัดต้นทุนได้ กลุ่มปลากินยุง เป็นชนิดปลาที่มีขนาดเล็ก แพร่ขยายพันธุ์ได้ง่าย มีอัตรารอดสูง เจริญเติบโตได้ในแหล่งน้ำที่มีคุณภาพน้ำปานกลาง - ดีมาก สามารถมีชีวิตอยู่ได้ทั้งใน น้ำสะอาด และ น้ำสกปรก ในธรรมชาติจะพบได้ทั่วไปตาม ลำห้วย หนองน้ำ สระน้ำ และ อ่าง เก็บน้ำ ชนิดที่นิยมได้แก่ ปลาแกมบูเซีย Gambusia affinis ปลาหางนกยูง Poecilia reticulata ปลาสอด Poecilia latipinna โดยปกติลักาณะสำคัญของกลุ่มปลากินยุง คือ เป็นชนิดที่ออกลูกเป็นตัว ลูกปลามีขนาดยาวประมาณ และสามารถกินลูกน้ำ(ลูกยุง)ได้ทันที โดยสามารถกินได้หลายร้อยตัวต่อวัน ตัวเมียมีขนาดใหญ่กว่าตัวผู้ประมาณ 1.5 – 2 เท่า วงจรชีวิตอยู่ระหว่าง 12 – 15 เดือน นอกจากกำจัดลูกน้ำยุงแล้ว ชนิดปลาเหล่านี้ยังกินแพลงก์ตอนพืชหรือสัตว์ ตะไคร่น้ำ ไดอะตอม ตัวอ่อนแมลงต่าง ๆ ได้ด้วย ดังนั้นคณะฯ และสโมสรนักศึกษาคณะเทคโนโลยีการประมงฯ จึงเห็นถึงความสำคัญดังกล่าว โดยมีวัตถุประสงค์เพื่อให้นักศึกษามีส่วนร่วมในการนำองค์ความรู้ทางด้านการประมง เช่น รายวิชาหลักการเพาะเลี้ยงสัตว์น้ำ รายวิชาการเพาะเลี้ยงปลาสวยงามเบื้องต้น มาบูรณาการกับกิจกรรมพัฒนานักศึกษาที่สอดคล้องกับคุณสมบัติของบัณฑิตที่พึ่งประสงค์ บูรณาการร่วมกับการให้บริการวิชาการแก่ชุมชนและสังคมเพื่อเป็นห้องเรียนที่มีชีวิตให้แก่นักศึกษา ในรูปแบบการฝึกปฏิบัติการนอกห้องเรียน ปีงบประมาณ 2566 คณะเทคโนโลยีการประมงฯ จึงได้จัดทำ “โครงการกำจัดลูกน้ำยุงลายป้องกันภัยไข้เลือดออก” โดยมุ่งหวังให้เกิดการบริการวิชาการแบบบูรณาการร่วมกันระหว่างผู้สอน (คณาจารย์ และบุคลากรของคณะฯ) ผู้เรียน (นักศึกษาสังกัดคณะฯ นิสิตและนักเรียนจากสถาบันการศึกษาต่าง ๆ ) และผู้รับบริการจากหน่วยงานภายนอก (เกษตรกร สมาชิกกลุ่มงานเครือข่ายชุมชน และผู้สนใจทั่วไป) ได้รับความรู้ด้านการประมง เรียนรู้ฝึกปฏิบัติกิจกรรมทางการประมง เกิดทักษะการเพาะเลี้ยงสัตว์น้ำ เพื่อนำไปประยุกต์ใช้ในการพัฒนาผู้เรียนต่อไป