รายละเอียดโครงการ

เมี่ยง หรือเหมี้ยง เป็นอาหารว่างของชาวล้านนาในอดีต มีประวัติยาวนานมาหลายพันปี เช่นเดี่ยวกับการรับประทานชาในประเทศจีน แต่ชาวล้านนากลับนำเอาเมี่ยงหรือชานั้นมารับประทานเป็นอาหารแทน แต่ตั้งเดิมทุกบ้านจะมีเมี่ยงไว้เป็นของกิน และใช้ต้อนรับแขก โดยมีห่อเมี่ยงคู่กับขันหมากและโป้ยาขื่น(กระป๋องยาสูบ) โดยแขกจะแกะห่อเมี่ยงแล้วกินเมี่ยงที่เจ้าของบ้านต้อนรับแล้วจึงพูดคุย ชาวล้านนาจะกินเมี่ยงคู่กับสูบปูรี (บุหรี่) หลังอาหาร บางคนที่ไม่สูบบุหรี่ก็กินเมี่ยงอย่างเดียว วิธีกินเมี่ยงคือแกะห่อเมี่ยงออก นำใบเมี่ยงมาแผ่ใส่เกลือเม็ดและขิง ม้วนเป็นคำแล้วใช้อม ที่เรียกกันว่า อมเมี่ยง การอมเมี่ยงนิยมอมเมี่ยงหลังกินข้าว หรืออมระหว่างมื้ออาหารกันปากว่าง รสเปรี้ยวแกมฝาดของเมี่ยงทำให้ชุ่มคอ เมี่ยงหรือชา มีชื่อวิทยาศาสตร์คือ Camellia sinnensis Seem. ในวงศ์ Theaceae ขึ้นตามหุบเขา ใบเล็กยาว ใบมีรสเปรี้ยวอมฝาด คนในล้านนาเก็บใบเมี่ยงมานึ่งแล้วหมักไว้สำหรับอมและกิน ในใบเมี่ยงหรือชา มีคาเฟอีน 3-4% แทนนิน 7-15% และมีน้ำมันหอมระเหย ลักษณะลำต้น เป็นไม้พุ่มขนาดใหญ่ ดอกสีขาวมีกลิ่นหอมอ่อนๆ ออกดอกเป็นช่อคล้ายดอกส้ม ถิ่นที่ปลูก ปลูกตามป่าดิบเชิงเขาทางภาคเหนือ เช่นที่ จ.เชียงราย เชียงใหม่ และน่าน ต้นเมี่ยงแต่ละต้นนั้นสามารถเก็บผลผลิตได้เฉลี่ยปีละ 4 ครั้ง ดังนี้ เมี่ยงต้นปี เก็บเดือนมกราคม ใบเมี่ยงจะอ่อน ขายได้ราคาดี เมี่ยงกลางปี เก็บเดือนพฤษภาคม ใบเมี่ยงจะสวย และเมี่ยงจะออกสู่ตลาดมาก เมี่ยงส้อย เก็บเดือนสิงหาคม เมี่ยงเหมย เก็บเดือนธันวาคม เป็นเมี่ยงในฤดูหนาว ผลผลิตน้อย (สายลม และคณะ, 2551) ป่าเมี่ยงมักมีลักษณะที่เป็นวนเกษตรที่สมดุล และเป็นระบบที่รักษาสภาพแวดล้อมปกป้องผืนป่าที่เป็นแหล่งต้นน้ำและทรัพยากรที่มีคุณค่า ป่าเมี่ยงเป็นพื้นที่กันชน ป้องกันแหล่งต้นน้ำ ป้องกันการบุกรุกของกลุ่มคนที่เข้าไปยึดครองใช้ประโยชน์ภายในเขตป่า และยังป้องกันภัยพิบัติรูปแบบต่างๆ สภาพป่าเมี่ยงเป็นโครงสร้างที่มีความหลากหลายทางชีวภาพ พบพืชพันธุ์ พืชอาหารและสัตว์อื่นอีกมากมาย ปัจจุบันยังไม่มีระบบการจัดเก็บฐานข้อมูลพลวัตรของชาเมี๋ยงภายใต้การเปลี่ยนแปลงภูมิอากาศภาคเหนือของประเทศไทย เพื่อให้ข้อมูลข่าวสารแก่หน่วยงานราชการและบุคคลที่สนใจ ซึ่งมีการเก็บบันทึกข้อมูลลงในรายงานการวิจัย หรือบางเว็บไซต์ก็ให้รายละเอียดความหมายเท่านั้น จากเหตุผลดังกล่าว ผู้จัดทำโครงการจึงจัดทำระบบสารสนเทศพลวัตรของชาเมี๋ยงภายใต้การเปลี่ยนแปลงภูมิอากาศภาคเหนือของประเทศไทย โดยเป็นข้อมูลงานวิจัยของ ผศ ดร. ธนากร ลัทธิ์ถีระสุวรรณ และคณะ (2562) มาเป็นการนำเสนอข้อมูลผ่านเว็บไซต์ช่วยเผยแพร่ข้อมูลข่าวสารของชาเมี่ยงให้เป็นที่รู้จักอย่างแพร่หลาย ซึ่งจะเป็นการช่วยสร้างความตระหนักและและจิตสำนึกในการอนุรักษ์พันธุกรรมพืชท้องถิ่น อย่างยั่งยืนต่อไป