รายละเอียดโครงการ

ประเทศไทยเป็นประเทศเกษตรกรรมที่มีการเพาะปลูกพืชและการเลี้ยงสัตว์มาตั้งแต่อดีตจนถึงปัจจุบัน ทั้งนี้เพราะลักษณะของพื้นที่ประเทศไทยเป็นพื้นที่ที่มีความเหมาะสมสำหรับการทำการเกษตรกรรม กล่าวคือ พื้นที่ส่วนใหญ่เป็นพื้นที่ราบลุ่ม มีแม่น้ำไหลผ่าน สภาพภูมิอากาศที่มีความเหมาะสม (อุณหภูมิเฉลี่ย 27 องศาเซลเซียส) มีปริมาณน้ำฝนที่พอเพียงฝนฤดูกาลเพาะปลูก (ปริมาณน้ำฝนเฉลี่ย 1,225 มิลลิเมตร/ปี) และมีทรัพยากรสิ่งแวดล้อมต่าง ๆ ในท้องถิ่นมีความอุดมสมบูรณ์ ทำให้ประชากรส่วนใหญ่ของประเทศประกอบอาชีพเกษตรกรและมีวิถีชีวิตผูกพันกับการเพราะปลูก โดยในอดีตเกษตรกรปลูกพืชไว้เพื่อบริโภคเป็นสำคัญ หากเหลือจะเก็บไว้ในยุ้งฉาง หรืออาจนำไปแลกเปลี่ยนกับอาหารและสิ่งของอื่น ๆ บ้างเท่านั้น ต่อมาเมื่อประเทศไทยมีการติดต่อค้าขายกับต่างประเทศมากขึ้น การทำการเกษตรก็ได้เปลี่ยนรูปแบบจากการปลูกเพื่อการบริโภคมาเป็นเพื่อการค้าขายเพิ่มมากขึ้น และเน้นการส่งออกไปยังคู่ค้าต่างประเทศเป็นหลัก เนื่องจากประเทศไทยเป็นประเทศที่มีแรงงานภาคการเกษตรเป็นจำนวนมาก ประกอบกับความเหมาะสมของลักษณะพื้นที่ของประเทศ ทำให้สามารถผลิตสินค้าทางการเกษตรหลายชนิดได้โดยเสียต้นทุนการผลิตที่ต่ำกว่าเมื่อเปรียบเทียบกับการผลิตของประเทศอื่น ๆ แนวโน้มการพัฒนาการเกษตรของประเทศไทยในช่วง 50 ปีที่ผ่านมา ปรากฎว่าผลผลิตด้านการเกษตรได้ขยายตัวในอัตราค่อนข้างสูง โดยเฉลี่ยสามารถขยายผลผลิตเพิ่มขึ้นได้ในอัตราถึงร้อยละ 5 ต่อปี เมื่อเปรียบเทียบกับอัตราการขยายตัวการเกษตรของโลกที่เพิ่มขึ้นโดยเฉลี่ยเพียงร้อยละ 2.5 ถึง 2.8 ต่อปีเท่านั้น ทำให้มีส่วนเสริมสร้างฐานะความมั่นคงทางเศรษฐกิจและการเงินของประเทศในระยะที่ผ่านมา และล่าสุดในปี 2563 ภาคการเกษตรกรรม และการประมง ลดลงร้อยละ 1.6 เทียบกับการขยายตัวร้อยละ 2.7 ในไตรมาสก่อนหน้า เนื่องจากได้รับผลกระทบจากสภาพอากาศที่แห้งแล้งและฝนทิ้งช่วง สอดคล้องกับการลดลงของดัชนีผลผลิตสินค้าเกษตรร้อยละ 1.5 โดยผลผลิตสินค้าเกษตรสำคัญที่ลดลง ได้แก่ ข้าวเปลือก (ลดลงร้อยละ 3.2) อ้อย (ลดลงร้อยละ 21.2) ปาล์มน้ำมัน (ลดลงร้อยละ 15.2) และข้าวโพดเลี้ยงสัตว์ (ลดลงร้อยละ 4.9) เป็นต้น ส่วนผลผลิตพืชเกษตรสำคัญที่เพิ่มขึ้น เช่น กลุ่มไม้ผล (ร้อยละ 8.4) ยางพารา (ร้อยละ 2.4) และมันสำปะหลัง (ร้อยละ 10.9) เป็นต้น ด้านหมวดประมงและหมวดปศุสัตว์ขยายตัวต่อเนื่องเป็นไตรมาสที่สองร้อยละ 13.7 และร้อยละ 0.7 ตามลำดับ (สำนักงานคณะกรรมการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ, 2563) อย่างไรก็ตามในปัจจุบันการแข่งขันในภาคการเกษตรได้ทวีความรุนแรงมากขึ้นภายใต้สถานการณ์การแพร่ระบาดของเชื้อไวรัสโควิด (COVID-19) อีกทั้งยังมีปัจจัยต่าง ๆ จากทั้งภายในและภายนอกประเทศที่ส่งผลกระทบต่อภาคการเกษตรของประเทศไทยในด้านต่าง ๆ ไม่ว่าจะเป็น ราคาน้ำมันและค่าขนส่ง ราคาปัจจัยการผลิต สภาพอากาศ สภาวะเศรษฐกิจของประเทศไทยและของโลกหรือนโยบายเศรษฐกิจของรัฐบาล เป็นต้น ด้วยเหตุนี้ศูนย์วิจัยเศรษฐกิจและพยากรณ์ทางการเกษตร จึงได้ดำเนินงานจัดทำโครงการจัดทำดัชนีความเชื่อมั่นภาคการเกษตร ประจำปี 2564 โดยดำเนินการตั้งแต่วันที่ 4 มกราคม 2564 ถึง 27 สิงหาคม 2564 เพื่อสำรวจและเก็บรวบรวมข้อมูลองค์ประกอบ (ตัวชี้วัด) และปัจจัยที่มีผลกระทบต่อความเชื่อมั่นในการทำการเกษตร สำหรับจัดทำผลการวิเคราะห์ดัชนีความเชื่อมั่นภาคการเกษตร ของประเทศไทย และเผยแพร่ให้กับหน่วยงานต่าง ๆ ที่เกี่ยวข้องและประชาชนทั่วไปต่อไป