รายละเอียดโครงการ

เกษตรอินทรีย์ คือ ระบบการผลิตที่ไม่มีการใช้ปุ๋ยเคมีและสารเคมีในการป้องกันกำจัดศัตรูพืช และเป็นระบบการผลิตที่ปฏิบัติตามเงื่อนไขในมาตรฐาน มกท. มาตรฐานเกษตรอินทรีย์ ตามแนวทางมาตรฐานเกษตรอินทรีย์ขั้นพื้นฐานของสหพันธ์เกษตรอินทรีย์นานาชาติ (International Federation of Organic Agriculture Movements หรือ IFOAM) ปัจจุบัน มกท. มีมาตรฐานครอบคลุมในเรื่องการผลิตพืชอินทรีย์ การปฏิบัติหลังการเก็บเกี่ยวและการแปรรูปผลิตภัณฑ์อินทรีย์การเก็บผลิตผลจากธรรมชาติ การผลิตปัจจัยการผลิตเพื่อการค้า การเพาะเลี้ยงสัตว์น้ำอินทรีย์ และรายการอาหารอินทรีย์ การเพาะเลี้ยงสัตว์น้ำอินทรีย์เป็นระบบการผลิตสัตว์น้ำที่ไม่มีการใช้ปุ๋ยเคมี ยาและสารเคมี หรือสิ่งต้องห้ามในการป้องกันกำจัดศัตรู และเป็นระบบการผลิตที่ปฏิบัติตามเงื่อนไขในมาตรฐาน มกท. มาตรฐานเกษตรอินทรีย์ตามแนวทางมาตรฐานเกษตรอินทรีย์ขั้นพื้นฐานของสหพันธ์เกษตรอินทรีย์นานาชาติ (IFOAM, International Federation of Organic Agriculture Movements) ซึ่งมาตรฐานการเพาะเลี้ยงสัตว์น้ำอินทรีย์ครอบคลุมสัตว์น้ำชนิดต่างๆ ทั้งในน้ำจืด น้ำกร่อย และน้ำเค็ม และทั้งที่เป็นสัตว์กินพืช สัตว์กินเนื้อ และสัตว์ที่กินทั้งพืช และเนื้อ การเพาะเลี้ยงสัตว์น้ำอินทรีย์สามารถทำได้ทั้งในระบบเปิด หรือในแหล่งน้ำที่มีน้ำไหลเวียนตามธรรมชาติเช่น การเลี้ยงในกระชังเป็นต้น และในระบบปิด เช่น บ่อดิน บ่อปูน เป็นต้น มาตรฐานนี้ไม่รวมถึงการจับสัตว์น้ำจากแหล่งน้ำธรรมชาติ และสัตว์น้ำที่ว่ายอย่างอิสระอยู่ในแหล่งน้ำธรรมชาติ ที่ไม่สามารถตรวจสอบตามหลักการผลิตแบบอินทรีย์ได้โดยหลักการคือการปรับเปลี่ยนระบบการบริหารจัดการฟาร์มเข้าสู่ระบบเกษตรอินทรีย์เป็นการเพาะเลี้ยงสัตว์น้ำอย่างยั่งยืนและมีมาตรการในการอนุรักษ์และฟื้นฟูสิ่งแวดล้อม (สำนักงานมาตรฐานเกษตรอินทรีย์, 2555) การผลิตอาหารสัตว์น้ำอินทรีย์ ต้องประกอบไปด้วยหลักสำคัญคือ อาหารสัตว์น้ำอินทรีย์ต้องเป็นอาหารที่มาจากส่วนผสมที่ได้รับการรับรองมาตรฐานเกษตรอินทรีย์ อาหารสำหรับใช้เลี้ยงสัตว์น้ำที่กินเนื้อ จะต้องมาจากแหล่งต่อไปนี้ตามลำดับ อาหารสัตว์น้ำเกษตรอินทรีย์ที่ได้จากสัตว์น้ำเกษตรอินทรีย์ ปลาป่นและน้ำมันปลาจากการตัดแต่งสัตว์น้ำเกษตรอินทรีย์ ปลาป่นและน้ำมันปลาและเศษปลา ที่ได้จากการตัดแต่งปลาที่จับเพื่อใช้ในการบริโภคของมนุษย์และเป็นการจับแบบยั่งยืน อาหารสัตว์น้ำเกษตรอินทรีย์ที่มาจากพืชหรือปศุสัตว์ และห้ามใช้สัตว์น้ำชนิดเดียวกันมาเป็นอาหาร ในกรณีของสัตว์น้ำกินเนื้อ อัตราส่วนของอาหารอาจประกอบด้วยวัตถุดิบจากพืชอินทรีย์สูงสุด 60% เพื่อไม่ให้สัตว์มีปัญหาทางโภชนาการ (มาตรฐาน มกท, 2555 (IFOAM); มาตรฐานกรมประมง, 2550) อาหารสัตว์น้ำอินทรีย์ที่ได้รับการรับรองจาก USDA organic เช่น อาหารยี่ห้อ Aquatic organic fish feed ที่มีส่วนประกอบ คือ ผลผลิตที่มาจากฟาร์มที่เป็นอินทรีย์ ไม่มีพืชหรือสัตว์ที่มีการตัดต่อพันธุกรรม ไม่มีปลาป่น และ ถั่วเหลืองที่ตัดต่อพันธุกรรม (Aquaponic source, 2017) การผลิตสัตว์น้ำอินทรีย์ โดยการใช้วัตถุดิบพื้นบ้าน เป็นแนวทางหนึ่งที่สามารถดำเนินการได้ เพราะการใช้วัตถุดิบที่หาได้ง่ายในท้องถิ่น มีการเพาะปลูกแบบอินทรีย์ เป็นการช่วยลดต้นทุนของวัตถุดิบอาหารสัตว์ รวมถึงยังเป็นแนวทางหนึ่งที่เกษตรกรสามารถใช้ส่งเสริมเรื่องการเพาะเลี้ยงสัตว์น้ำอินทรีย์ และก่อให้เกิดรายได้เพิ่มจากการเลี้ยงสัตว์น้ำอินทรีย์ ซึ่งสอดคล้องกับการส่งเสริมให้ประชาชนมีการดำรงชีวิตที่สามารถพึ่งพาตนเองได้ตามแนวเศรษฐกิจพอเพียง ซึ่งเป็นแนวทางหนึ่งของโครงการพระราชดำนิ เพื่อมุ่งหวังให้ประชาชนสามารถดำรงชีวิตได้ และพัฒนาสู่ระบบการเลี้ยงแบบอินทรีย์ต่อไป ผลงานวิจัยที่นำมาใช้ในการบริการวิชาการในครั้งนี้ คือ ผลงานวิจัยเรื่อง การยกระดับการผลิตปลานิลจากระบบไบโอฟลอคเข้าสู่ผลิตภัณฑ์อินทรีย์คุณภาพสูงเพื่ออุตสาหกรรม Food valley สอดคล้องกับ SDGs : เป้าหมายที่ 3: การมีสุขภาพและความเป็นอยู่ที่ดี