รายละเอียดโครงการ

เห็ดเป็นพืชผักที่นิยมบริโภคกันอย่างกว้างขวาง เนื่องจากมีรสชาติดี มีคุณค่าทางอาหารสูง โดยเฉพาะสารอาหารประเภทโปรตีน ซึ่งสามารถใช้ทดแทนโปรตีนจากเนื้อสัตว์ได้ (Plant based protein) และเห็ดบางชนิดยังมีสรรพคุณทางยาที่สามารถป้องกันและรักษาโรคบางอย่างได้ จึงมีผู้นิยมบริโภคเห็ดกันทั่วไป เห็ดที่มีจำหน่ายในท้องตลาดทั่วไป ได้แก่ เห็ดนางรม เห็ดนางฟ้า เห็ดนางนวล เห็ดหอม เห็ดฟาง เห็ดหูหนู เห็ดเป๋าฮื้อ และเห็ดหลินจือ เป็นต้น นอกจากเห็ดจะมีประโยชน์ต่อชีวิตประจำวันของมนุษย์ในแง่ของอาหารและยาป้องกันรักษาโรคแล้ว เห็ดหลายชนิดมีความสำคัญทางเศรษฐกิจ เนื่องจากประเทศไทยมีสภาพแวดล้อมเหมาะสมสำหรับการเพาะเห็ดหลายชนิด วัสดุที่นำมาเพาะเห็ดส่วนใหญ่เป็นวัสดุเหลือใช้ในภาคเกษตรกรรม เช่น ขี้เลื่อยฟางข้าว ฝักและซังข้าวโพด ชานอ้อย หรือแกลบ เป็นต้น ซึ่งหาได้ง่ายและทำให้ต้นทุนการผลิตต่ำ ทำให้อาชีพการเพาะเห็ดเป็นอีกหนึ่งอาชีพที่ได้รับความสนใจ ประกอบกับมีการศึกษาวิจัยการเพาะเห็ดชนิดต่างๆ ก้าวหน้าขึ้นเป็นลำดับ จึงทำให้ปัจจุบันมีเห็ดหลายชนิดสามารถเพาะให้เกิดดอกได้และกลายเป็นเห็ดเศรษฐกิจที่สำคัญที่สามารถทำเป็นอาชีพหลักหรืออาชีพเสริมได้เป็นอย่างดี เช่น เห็ดหัวลิง เห็ดนางนวล เห็ดออเรนจิ เห็ดขอนขาว เห็ดบด (ลม) เห็ดโคนญี่ปุ่น เห็ดแครง และเห็ดหลินจือ เป็นต้น เห็ดที่ผลิตได้ในประเทศไทยมีมากกว่า 1.2 แสนตันต่อปี คิดเป็นมูลค่าไม่น้อยกว่า 6,000 ล้านบาท เห็ดที่ผลิตได้ในแต่ละปีใช้ในการบริโภคภายในประเทศ มีบางส่วนประมาณ 6,000 ตัน มีการส่งออกไปต่างประเทศในรูปของเห็ดแช่แข็ง และเห็ดกระป๋อง มหาวิทยาลัยแม่โจ้-แพร่ เฉลิมพระเกียรติ ได้เล็งเห็นความสำคัญของเห็ด จึงจัดให้มีการเรียนการสอนของนักศึกษาเป็นประจำทุกภาคการศึกษา มีงานวิจัยเกี่ยวกับเห็ดชนิดต่างๆ นอกจากนี้ยังให้บริการวิชาการแก่ชุมชนในรูปแบบของการฝึกอบรมเป็นประจำทุกปี เพื่อเป็นการเพิ่มแหล่งอาหารและรายได้แก่ประชาชน ซึ่งการเพาะเห็ดสามารถทำเป็นอาชีพหลักหรืออาชีพรองของนักเรียน นักศึกษาและประชาชนทั่วไปที่สนใจ ดังนั้น จึงได้จัดทำโครงการฝึกอบรมเชิงปฏิบัติการเรื่อง “การเพาะเลี้ยงเห็ดเศรษฐกิจแบบอัจฉริยะและการแปรรูปเห็ดเพื่อใช้ในเชิงพาณิชย์” ให้กับเกษตรกรและประชาชนทั่วไปขึ้น โดยเน้นการให้ความรู้เกี่ยวกับความรู้พื้นฐานของเห็ด เช่น วงจรชีวิตเห็ดธรรมชาติและเห็ดจากการเพาะเลี้ยง ขั้นตอนการเพาะเห็ดแบบครบวงจร และข้อมูลจำเพาะของเห็ดแต่ละชนิด รวมถึงขั้นตอนการทำแม่เชื้อเห็ด (เทคนิคการทำอาหารวุ้น PDA, เทคนิคการนึ่งวุ้น PDA ให้ปลอดเชื้อด้วยหม้อนึ่งแรงดัน, เทคนิคการเขี่ยเชื้อและเทคนิคการเลี้ยงแม่เชื้อเห็ด) และการทำก้อนเชื้อเห็ดแบบมืออาชีพ (สูตรอาหารเห็ด คุณสมบัติของส่วนผสมอาหารเห็ด เทคนิคการหมักวัสดุให้เห็ดออกดี ลดปัญหาเชื้อรา เทคนิคการผสมอาหารเห็ดให้เส้นใยเดินดี ฝึกปฏิบัติอัดก้อนเห็ดด้วยมือ เทคนิคการนึ่งก้อนเห็ดด้วยเตานึ่ง ข้อควรระวังในการนึ่งก้อนเห็ด) เทคนิคการทำเชื้อข้าวฟ่าง การบ่มก้อนเชื้อเห็ด (การออกแบบและการสร้างโรงบ่มก้อนเชื้อเห็ด การควบคุมและบริหารต้นทุน การดูแลและป้องกันศัตรูก้อนเชื้อเห็ด) เทคนิคการเปิดดอกเห็ดให้ดอกสวย น้ำหนักดี ปัจจัยแวดล้อมในการเพาะเห็ด การสร้างโรงเรียนเพาะเห็ดแบบอัจฉริยะ รวมถึงการแปรรูปเห็ดไปเป็นผลิตภัณฑ์ต่างๆ และการตลาดและศัตรูเห็ดที่ควรระวัง ซึ่งจำเป็นอย่างยิ่งสำหรับผู้ที่จะทำการเพาะเห็ดไม่ว่าจะเป็นเพื่อการบริโภคภายในครัวเรือนหรือต่อยอดพัฒนาเป็นธุรกิจเพื่อให้ประสบความสำเร็จ ลดความเสี่ยงของการลงทุน เป็นทางเลือกหนึ่งสำหรับเกษตรกรโดยสามารถเพาะเลี้ยงผสมผสานกับการทำเกษตรพืชผักโดยทั่วไปได้