รายละเอียดโครงการ

พืชกระท่อม (Mitragyna speciosa) เป็นพืชถิ่นพบในบริเวณแถบเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ ชอบขึ้นในบริเวณป่าดิบชื้น ริมลำธาร ในประเทศไทยพบมากในภาคใต้โดยชาวบ้านปลูกภายในบริเวณบ้าน ในร่องสวนหรือทุ่งนาและในป่าธรรมชาติ นอกจากนั้นยังพบได้ในภาคกลาง เช่น จังหวัดปทุมธานี และอยุธยา ได้มีความพยายามที่จะศึกษาและพัฒนาพืชกระท่อมในหลายประเทศโดยการสกัดเพื่อนำไปใช้ในการแพทย์ เนื่องจากมีสรรพคุณในการรักษาอาการปวดและมีแนวโน้มในการพัฒนาไปเป็นยาแก้ปวดเช่นเดียวกับมอร์ฟีน นักวิจัยชาวญี่ปุ่นประสบความสำเร็จในการหาโครงสร้างยาที่มีแนวโน้มพัฒนาให้เป็นยาแก้ปวดและได้จดสิทธิบัตรไว้เรียบร้อยแล้วนับตั้งแต่การค้นพบสาร Mitragynine ในใบกระท่อม จนถึงปัจจุบันนักวิทยาศาสตร์โดยเฉพาะในประเทศสหรัฐอเมริกา ได้ให้ความสนใจและศึกษาเคมีของสาร Mitragynine อย่างมาก ด้วยเห็นว่าสารที่มีโอกาสพัฒนาให้เป็นยาแผนปัจจุบันได้ แต่จำเป็นต้องศึกษา ให้รอบด้านก่อนการนำไปใช้จริงกับผู้ป่วย (สาวิตรี และคณะ,2563) กระท่อมถือเป็นยาเสพติดประเภท 5 เช่น เดียวกับกัญชา การมีไว้ในครอบครองถือว่าผิดกฎหมายและเมื่อวันที่ ๒๖ พฤษภาคม 2564 ได้มีประกาศในพระราชราชบัญญัติ ยาเสพติดให้โทษ (ฉบับที่ 8) พ.ศ. 2564 การปลดพืชกระท่อมออกจากยาเสพติดให้โทษและมีผลบังคับใช้อีก 90 วัน จากพระราชบัญญัติดังกล่าวทำให้ทิศทางของพืชกระท่อมกลายเป็นพืชที่มีโอกาสที้จะพัฒนาให้มีมูลค่าสูงมากยิ่งขึ้น ประกอบกับที่ผ่านทาง ปปส. ได้ประกาศให้ 135 หมู่บ้าน/ชุมชน เป็นพื้นที่นำร่อง ที่ได้รับอนุญาตให้เสพและครอบครองพืชกระท่อม ตามมาตรา 58/2 แห่ง พ.ร.บ.ยาเสพติดให้โทษ (ฉบับที่ 7) พ.ศ. 2562 ซึ่งสำนักงาน ป.ป.ส. ได้ขออนุญาตจากสำนักงานคณะกรรมการอาหารและยา (อย.) (มติชนออนไล,2564) มหาวิทยาแม่โจ้-ชุมพรโดยศูนย์เกษตรสุขภาวะ (Well-being Agriculture Center) ร่วมกับชมรมศิษย์เก่าแม่โจ้ภาคใต้ ได้มีความเห็นตรงกันที่จะรวบรวมพันธุกรรมพืชกระท่อมที่มีอยู่ทั้งในประเทศและต่างประเทศรวมทั้งภูมิภาคต่างๆ ของประเทศ เพื่อเป็นแหล่งพันธุกรรมที่สำคัญในการพัฒนาต่อยอดเพื่อการวิจัยและการส่งเสริมให้กับเกษตรกรในอนาคต รวมทั้งเป็นการอนุรักษ์พันธุกรรมที่สำคัญที่สำคัญของประเทศ เนื่องจากพืชกระท่อมเป็นพืชที่มีการใช้เป็นพืชสมุนไพร มาอย่างยาวนาน "การรวบรวมพันธุกรรมพืชกระท่อม" จึงเป็นแนวทางหนึ่งที่จะเก็บรวบรวมพันธุกรรมพืชกระท่อมที่มีอยู่ในแต่ละจังหวัดผ่านเครือข่ายความร่วมมือจากศิษย์เก่ามหาวิทยาลัยแม่โจ้ ในแต่ละจังหวัดและเครือข่ายอื่นๆ เพื่อให้เป็นแหล่งพันธุกรรมหลักของประเทศต่อไป โครงการรวบรวมพันธุกรรมพืชกระท่อม มหาวิทยาลัยแม่โจ้-ชุมพร จึงมีเป้าหมายเพื่อเก็บรวบรวมพันธุกรรมจากทุกภูมิภาคของประเทศ เพื่อศึกษาวิจัยและพัฒนา เพื่อเป็นประโยชน์ต่อการเรียนการสอน การวิจัยและพัฒนาต่อยอดสร้างมูลค่าเพิ่มในอนาคตต่อไป โดยโครงการดังกล่าวจะดำเนินการตั้งแต่เดือน พฤศจิกายน 2564 เป็นต้นไป โดยจะดำเนินการรวบรวมพันธุกรรมพืชกระท่อมไว้ ณ แปลงเกษตรอินทรีย์ มหวิทยาลัยแม่โจ้-ชุมพร ภายใต้พื้นที่แปลงเกษตรอินทรีย์ โครงการ Well-being@Chumphon ตามยุทธศาสตร์พัฒนามหาวิทยาลัยแม่โจ้ 100 ปี