รายละเอียดโครงการ

การอนุรักษ์พันธุกรรมพืชอันเนื่องมาจากพระราชดำริ สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี (อพ.สธ.) เป็นโครงการที่จัดตั้งขึ้นเมื่อปี พ.ศ. ๒๕๓๖ โดยมีวัตถุประสงค์เพื่อสร้างความเข้าใจ และทำให้ตระหนักถึงความสำคัญของพันธุกรรมพืชต่างๆ ที่มีอยู่ในประเทศไทย ก่อให้เกิดกิจกรรมเพื่อให้มีการร่วมคิด ร่วมปฏิบัติที่นำผลประโยชน์มาถึงประชาชนชาวไทย ตลอดจนให้มีการจัดทำระบบข้อมูลพันธุกรรมพืช ให้แพร่หลายสามารถสื่อถึงกันได้ ที่ผ่านมาประชาชนทั่วไปทราบถึงสรรพคุณของพืชพรรณที่มีการอนุรักษ์พันธุกรรมแต่การรับรู้ยังไม่แพร่หลายเท่าที่ควร ส่งผลให้พืชหายากบางชนิดถูกละเลย หรือถูกทำลายไปอย่างน่าเสียดาย ด้วยเหตุนี้ โครงการอนุรักษ์พันธุกรรมพืชอันเนื่องมาจากพระราชดำริฯ (อพ.สธ.) จึงมีกรอบการดำเนินงาน 1) เรียนรู้ทรัพยากรโดยพัฒนาและเพิ่มประสิทธิภาพการดำเนินงานและบริหารจัดการปกปักทรัพยากรของประเทศ มุ่งเน้นการรักษาพันธุกรรมดั้งเดิม สำรวจเพื่อเก็บรวบรวมพันธุกรรมพืช และต่อยอดด้วยการปลูกขยายพันธุกรรมพืช ที่ผ่านมา พื้นที่อนุรักษ์พันธุกรรมพืชภายในมหาวิทยาลัยแม่โจ้-ชุมพร มีการดำเนินโครงการเพื่อรักษาและพัฒนาพันธุกรรมพืชที่มีความโดดเด่นและหลากหลายจนเกิดเป็นผลิตภัณฑ์เผยแพร่ให้เป็นที่รู้จักอย่างต่อเนื่อง โดยเฉพาะผลิตภัณฑ์จากต้นเสม็ดขาว เสม็ดแดง กล้วยหอมทอง พันธุกรรมไผ่ และธนาคารปูม้า เป็นต้น แสดงให้เห็นความเป็นเอกลักษณ์เฉพาะของพันธุ์พืช รวมถึงมีการประยุกต์ใช้ในการเรียนการสอนที่บูรณาการความรู้สหวิชาการ ได้แก่ ด้านการท่องเที่ยว เทคโนโลยีการผลิตพืช การประมง เทคโนโลยีสารสนเทศ และด้านสุขภาวะเข้าด้วยกัน ทั้งนี้ ถือเป็นรูปแบบการบริหารจัดการพื้นที่โดยสร้างคุณค่าฐานทรัพยากรธรรมชาติ สิ่งแวดล้อมภายในมหาวิทยาลัยฯ การจัดทำระบบสื่อความหมายในบริบทของการท่องเที่ยว ถือเป็นเครื่องมือสำคัญที่นำศิลปะด้านการสื่อสารมานำเสนอเรื่องราวกระตุ้นความสนใจให้นักท่องเที่ยวมีความรู้ และความเพลิดเพลิน ตระหนักในคุณค่า และเห็นความสำคัญของสิ่งที่ต้องการนำเสนอ ในกรณีพื้นที่อนุรักษ์พันธุกรรมพืช ถือเป็นกระบวนการเพิ่มมูลค่าในสินค้าและบริการ ตลอดจนการสร้างทัศนคติที่ดีต่อการอนุรักษ์และฟื้นฟูทรัพยากรการท่องเที่ยวให้ยั่งยืน ดังนั้น กรอบการดำเนินโครงการจัดทำระบบสื่อความหมายเพื่อเชื่อมโยงเส้นทางการอนุรักษ์พันธุกรรมพืช ของมหาวิทยาลัยแม่โจ้-ชุมพรเพื่อการท่องเที่ยว มีกรอบแนวคิด 1) สำรวจทรัพยากรพันธุ์พืชและพันธุ์สัตว์เด่นในโครงการที่ได้รับการสนับสนุนตั้งแต่ปี 2560 เป็นต้นมา 2) จัดทำเรื่องราวความสัมพันธ์ของแต่ละพันธุกรรมพืช ทั้งรูปแบบการพัฒนาผลิตภัณฑ์เพื่อใช้ประโยชน์ในภาคอุตสาหกรรมเกษตร ประมง และการท่องเที่ยว ที่แสดงให้เห็นกระบวนการตั้งแต่ต้นน้ำ กลางน้ำ และปลายน้ำ และ 3) เชื่อมโยงเส้นทางการรักษาพันธุกรรมดั้งเดิมเพื่อการท่องเที่ยวเชิงเรียนรู้ให้มีความน่าสนใจและมีรูปแบบการต่อยอดด้วยกิจกรรมทางการท่องเที่ยว เช่น การปลูกและรักษาพันธุกรรมพืช หรือการสร้างแรงจูงใจหรือจุดขายทางการท่องเที่ยวที่สนองความต้องการของนักท่องเที่ยว ต่อไป