รายละเอียดโครงการ

ในปัจจุบันการเพาะเลี้ยงสัตว์น้ำส่วนใหญ่จะมีการเลี้ยงที่ระดับความหนาแน่นสูงเพื่อที่ให้ได้ผลผลิตที่มากขึ้น แต่ก็มักจะประสบกับปัญหาเรื่องของคุณภาพน้ำ หากการจัดการไม่ดีพอ จึงได้มีการแก้ปัญหาดังกล่าวโดยได้มีการนำแนวคิดที่จัดการให้ของเสียที่เกิดจากสัตว์น้ำ มาปรับใช้ภายในบ่อเลี้ยงสัตว์น้ำ ซึ่งหนึ่งในนั้นคือการใช้เทคโนโลยีไบโอฟลอค ซึ่งไบโอฟลอคเหล่านี้ก็คือสารประกอบโปรตีน เมื่อสัตว์นํ้ากินฟลอคเข้าไปก็เท่ากับว่าสัตว์น้ำได้กินอาหารที่มีโปรตีนนั่นเอง และจุลินทรีย์ในไบโอฟลอคก็จะเป็นตัวที่คอยควบคุมคุณภาพนํ้าภายในบ่อโดยอัตโนมัติ ซึ่งเหมาะสมในการเพาะเลี้ยงสัตว์น้ำ ในสภาวะที่มีการเปลี่ยนถ่ายน้ำน้อย ส่งผลให้สัตว์มีสุขภาพดีตามไปด้วย (Azim and Little, 2008 ; Roselien et al., 2012; Rodrigo et al., 2013; Avnimelech, 2015) เทคนิคหรือนวัตกรรมการจัดการการเลี้ยงนี้สามารถช่วยให้ผู้เลี้ยงสัตว์น้ำได้ผลผลิตที่คุ้มค่ากับการลงทุนในระยะยาวและเป็นระบบการเพาะเลี้ยงที่มีประสิทธิภาพ ไม่ทำลายสิ่งแวดล้อม อย่างไรก็ตามระบบการเลี้ยงแบบนี้น้ำที่ใช้ในบ่อเลี้ยงยังคงต้องมีการถ่ายเทออกจากระบบและมีการเติมน้ำใหม่เข้าสู่บ่อเลี้ยงบ้างเพื่อควบคุมให้น้ำที่ใช้เลี้ยงปลามีคุณภาพเหมาะสมตลอดระยะเวลาการเลี้ยง โดยน้ำที่ออกจากระบบการเลี้ยงซึ่งจะมีสารอินทรีย์อยู่มาก จะมีการนำไปใช้ประโยชน์และเป็นการทำให้น้ำทิ้งดังกล่าวปลอดภัยและเป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อม ระบบอควาโปนิก (Aquaponics) ซึ่งเป็นการผสมผสานระบบการเลี้ยงสัตว์น้ำและการปลูกพืชแบบไร้ดิน (ไฮโดรโปรนิกส์) เข้าไว้ด้วยกัน เป็นอีกวิธีการหนึ่งซึ่งได้รับความนิยมอย่างแพร่หลาย การใช้พืชในการบำบัดสารอินทรีย์โดยเฉพาะไนโตรเจนและฟอสฟอรัสในน้ำเสีย โดยอาศัยหลักที่ว่าน้ำทิ้งจากการเลี้ยงสัตว์น้ำอุดมไปด้วยธาตุอาหาร ได้แก่ สารประกอบไนโตรเจน ไม่ว่าจะเป็นแอมโมเนียหรือไนเตรท เป็นสารอาหารหลักสำหรับพืช พืชจะดูดซึมสารเหล่านี้ไปใช้ในการเจริญเติบโต และทำให้น้ำมีความสะอาดเพียงพอที่จะถูกนำกลับมาใช้ในบ่อเลี้ยงได้ ดังนั้นการเผยแพร่แนวทางการเลี้ยงปลาด้วยนวัตกรรมไบโอฟลอคร่วมกับการบำบัดน้ำด้วยการนำไปใช้ปลูกพืชแบบไร้ดิน (ไฮโดรโปรนิกส์) จึงเป็นรูปแบบใหม่สำหรับการเลี้ยงปลาที่ให้ผลผลิตสูงและปลอดภัยต่อผู้บริโภคและเป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อม เป็นแนวทางส่งเสริมอาชีพการเลี้ยงปลาให้กับเกษตรกร ผู้ประกอบการหรือผู้สนใจในการเลี้ยงปลาในระบบที่ใช้ทรัพยากรน้ำอย่างคุ้มค่าและได้ผลผลิตพืชร่วมด้วย ซึ่งสอดคล้องกับแนวพระราชดำริของพระเจ้าอยู่หัวฯ ในด้านเกษตรอินทรีย์ ที่เน้นการสร้างผลผลิตที่มีคุณภาพ ปลอดสารพิษ และการใช้ต้นทุนต่ำในการผลิต