รายละเอียดโครงการ

ต้นรวงผึ้ง มีชื่อสามัญว่า Yellow star และชื่อวิทยาศาสตร์ว่า Schoutenia glomerata King subsp. peregrina (Craib) Roekm.) มีความสำคัญคือเป็นต้นไม้ประจำพระองค์สมเด็จพระเจ้าอยู่หัว มหาวชิราลงกรณบดินทรเทพยวรางกูร รัชกาลที่ 10 จะบานในช่วงเดือนกรกฎาคม-สิงหาคม ออกดอกนาน 7-10 วัน เมื่อดอกสีเหลืองบานพร้อมกันทั้งต้น จะดูงดงามอร่ามตา ส่งกลิ่นหอมตลอดทั้งวัน เป็นพันธุ์ไม้เฉพาะถิ่นของประเทศไทย พบเฉพาะที่ดอยสุเทพ-ปุย จ.เชียงใหม่ บริเวณป่าดิบเขา ที่ระดับความสูงประมาณ 1,000 เมตร ออกดอกและติดผลช่วงเดือนกรกฎาคม-ตุลาคม ลักษณะเป็นไม้ต้นขนาดเล็ก สูงได้ถึง 5 ม. เรือนยอดเป็นพุ่มทึบ ใบเป็นใบเดี่ยว รูปรีแกมขอบขนาน กว้าง 1.5-3 ซม. ยาว 4-9 ซม. โคนใบสอบเบี้ยว ปลายใบแหลม เส้นใบออกจากโคนใบ 3 เส้น ชัดเจน ดอกสีเหลืองเข้ม กลิ่นหอม ออกเป็นช่อแน่นตามซอกใบ กลีบรองดอกเชื่อมกันเป็นรูปถ้วย ปลายแยกเป็น 5 แฉกคล้ายรูปดาว ขนาดผ่าศูนย์กลาง 1.2-1.5 ซม. ไม่มีกลีบดอก เกสรผู้จำนวนมาก ผลเป็นผลแห้ง ทรงกลม ขนาด 0.5-1 ซม. มีกลีบรองดอกติดอยู่ เนื่องจากต้นรวงผึ้งมีความสำคัญคือเป็นต้นไม้ประจำพระองค์ของรัชกาลที่ 10 ทำให้เป็นพืชที่มีความต้องการของตลาดในแง่การนำมาปลูกเป็นไม้มงคล อย่างไรก็ตามข้อมูลเชิงวิชาการของต้นรวงผึ้งยังมีการศึกษาอยู่น้อยมากไม่ว่าจะเป็นข้อมูลด้านการสำรวจ รวบรวมพันธุ์ อนุรักษ์และใช้ประโยชน์ ดังนั้นคณะผู้วิจัยจึงสนใจที่จะทำการสำรวจ รวบรวมพันธุ์ ศึกษาลักษณะทางพฤกษศาสตร์และความหลากหลายทางพันธุกรรมของต้นรวงผึ้งในเขตพื้นที่ภาคเหนือของประเทศไทย เพื่อใช้เป็นข้อมูลในการที่จะนำไปสู่การอนุรักษ์สายพันธุ์ ตลอดจนการปรับปรุงสายพันธุ์เพื่อให้มีลักษณะที่ดียิ่งขึ้น ทั้งนี้จะเป็นการยกระดับต้นรวงผึ้งให้ทรงคุณค่าและให้เป็นที่รู้จักอย่างแพร่หลายต่อไป และเป็นแหล่งพันธุกรรมในงานวิจัยด้านการอนุรักษ์และใช้ประโยชน์อื่นต่อไป นอกเหนือจากการศึกษาความหลากหลายและการศึกษาลักษณะทางพฤกษศาสตร์ของรวงผึ้ง ทางคณะผู้วิจัยเล็งเห็นว่าการศึกษาทางสรีรวิทยาและเคมีวิทยาของรวงผึ้งนั้น มีอยู่อย่างจำกัดเช่นกัน จึงมีความสนใจที่จะศึกษาสารสำคัญและองค์ประกอบทางเคมีของดอกและใบจากต้นรวงผึ้ง ซึ่งเป็นส่วนของพืชที่ผู้ปลูกรวงผึ้งสามารถนำมาใช้ประโยชน์ได้ ทั้งนี้ในการศึกษาสารประกอบที่อยู่ในเซลล์ของดอกและใบรวงผึ้งจะมุ่งเน้นไปที่การวิเคราะห์ปริมาณสารสำคัญที่สามารถนำไปใช้ประโยชน์ต่อยอดได้ อนึ่งในปัจจุบัน สังคมการบริโภคของคนไทยนิยมอาหารที่เร่งด่วนซึ่งอุดมไปด้วยน้ำตาลและไขมัน ประกอบกับคนมีความเครียดกับการเรียน การทำงานมากขึ้นและสภาวะแวดล้อมในสังคมมีสภาพที่แย่ลงทุกวัน จึงทำให้เกิดอนุมูลอิสระขึ้นมากในร่างกาย ดังนั้นการหันมาหาดูแลสุขภาพกำลังเป็นที่นิยมของคนยุคใหม่ สารต้านอนุมูลอิสระเป็นสารที่น่าสนใจตัวหนึ่งเนื่องจากมีประโยชน์หลายต่อร่างกาย ช่วยลดอัตราเสี่ยงต่อโรคต่าง ๆ ได้ ส่งผลทำให้อาหารสุขภาพมีความต้องการมากขึ้น ขณะที่ชนิดและปริมาณของอาหารสุขภาพนี้ยังไม่หลากหลายและเพียงพอต่อความต้องการของผู้บริโภค การศึกษาเรื่องสารออกฤทธิ์ทางชีวภาพและสารต้านอนุมูลอิสระของรวงผึ้งนั้นยังไม่มีบันทึกไว้ในวารสารทางวิชาการระดับนานาชาติ เพื่อให้สอดคล้องกับวัตถุประสงค์ที่จะนำเอาพรรณไม้หอมรวงผึ้งไปใช้ประโยชน์ เช่นการนำไปพัฒนาเป็นผลิตภัณฑ์อาหารเสริม ผลิตภัณฑ์ทางยา หรือเวชสำอาง คณะผู้วิจัยจึงสนใจที่ศึกษาสมบัติความเป็นพิษต่อเซลล์ของสารสกัดจากรวงผึ้งควบคู่ไปกับการศึกษาสมบัติการต้านอนุมูลอิสระของรวงผึ้ง เพื่อจะใช้เป็นข้อมูลในการพัฒนาเป็นผลิตภัณฑ์ที่มีคุณค่าต่อไป