รายละเอียดโครงการ

ยูคาลิปตัสและตะไคร้หอมเป็นพืชที่เจริญเติบโตง่ายเป็นพืชสมุนไพรพบได้ทั่วไปในชุมชน โดยที่ใบอุดมไปด้วยน้ำมันหอมระเหย สามารถนำมาสกัดเพื่อนำไปแปรรูปเป็นผลิตภัณฑ์สุคนธบำบัด (aromatherapy) ที่กำลังได้รับความนิยมกันอย่างแพร่หลายตามศูนย์สุขภาพต่างๆในโรงพยาบาล โรงแรม ศูนย์สุขภาพกึ่งรีสอร์ท มีงานวิจัยรายงานว่าน้ำมันหอมระเหยจากยูคาลิปตัสมีประโยชน์ต่อระบบทางเดินหายใจ นอกจากนั้นยังใช้ลดอาการปวดศีรษะจากความเหนื่อยล้า ลดอาการหลอดลมอักเสบ หวัด ไอ ไซนัส และอาการติดเชื้อในคอให้ทุเลาลงได้ ผสมกับน้ำมันตะไคร้หอม ฉีดไล่แมลง ยุง กำจัดรังแคบนหนังศีรษะ กำจัดหมัดสุนัข ใช้ทำความสะอาดคราบน้ำมันบน เสื้อผ้า เป็นต้น ซึ่งต้องใช้ยูคาลิปตัสสายพันธุ์ที่น้ำมันมีคุณภาพดีและมีสารออกฤทธิ์ในปริมาณสูง เช่น Eucalyptus globulus และ E. elaeophora ใช้มากทางการแพทย์ E. citriodora และ E. macarthurii ใช้มากใน อุตสาหกรรมน้ำหอมและสารแต่งกลิ่น ส่วนตะไคร้หอมตะไคร้หอม (Citronella grass) เป็นพืชสมุนไพรพื้นบ้านที่มีกลิ่นเฉพาะตัว นิยมนำมาใช้ในการป้องกันและกำจัดแมลงศัตรูพืช โดยที่ใบของตะไคร้หอมอุดมไปด้วยน้ำมันหอมระเหย ซึ่งมีงานวิจัยต่างๆใช้สารสกัดจากตระไคร้หอมมีฤทธิ์ต้านการเกิดมะเร็ง และมีฤทธิ์ต้านอนุมูลอิสระนอกจากนั้นน้ำมันหอมระเหยจากตะไคร้หอมยังมีสรรพคุณทางยาและทางการแพทย์หลายประการซึ่งจากประโยชน์อันมากมายของตะไคร้หอม ดังนั้นการสกัดน้ำมันหอมระเหยจากยูคาลิปตัสและตะไคร้หอมจึงเป็นทางเลือกหนึ่งที่จะช่วยเพิ่มมูลค่าของสมุนไพรไทยที่มีความปลอดภัยต่อร่างกาย ลดอันตรายจากการใช้สารเคมี และเป็นการช่วยลดการแพร่กระจายของโรคต่างๆ ที่มียุงเป็นพาหะนำโรค น้ำมันหอมระเหยจากธรรมชาติได้นำไปใช้อย่างแพร่หลายโดยการรูปแบบผลิตภัณฑ์ในรูปแบบของ สบู่ น้ำยาทำความสะอาดห้องน้ำ น้ำยาซักผ้า เครื่องสำอาง ยารักษาโรค ซึ่งในปัจจุบันมีความต้องการใช้น้ำมันหอมระเหยเพิ่มขึ้นอย่างมาก เครื่องมือที่ใช้ต้องสามารถสกัดน้ำมันหอมระเหยให้ได้ทั้งเชิงคุณภาพและปริมาณ ในปัจจุบันมีหลายวิธีการในการในการสกัดน้ำมันหอมระเหย เช่น การกลั่นโดยไมโครเวฟร่วม โดยวิธีนี้สามารถสกัดน้ำมันหอมระเหยออกมาได้รวดเร็วแต่มีข้อจำกัดในภาชนะบรรจุวัตถุดิบไม่เหมาะในการกลั่นน้ำมันหอมระเหยในปริมาณมาก ความทนทานต่ำ และยังต้องระมัดระวังเรื่องการรั่วไหลของคลื่นไมโครเวฟ การสกัดด้วยน้ำและไอน้ำเป็นวิธีที่นิยมใช้ในอุตสาหกรรม โดยใช้น้ำและไอน้ำเข้าไปทำละลายกับน้ำมันหอมระเหยออกจากพืช ซึ่งกลายเป็นไอควบแน่นกลับมาเป็นของเหลวอีกครั้ง แต่อย่างไรก็ตามวิธีดังกล่าวมีต้นทุนเครื่องสูงและสิ้นเปลืองเชื้อเพลิงไม่เหมาะกับการใช้งานแบบชั่วคราวในชุมชนหรือครัวเรือน เครื่องสกัดน้ำมันหอมระเหยโดยใช้วัสดุในครัวเรือนจึงเป็นอีกแนวทางหนึ่ง โดยใช้อุปกรณ์ในครัวเรือนประกอบด้วย กระทะ หม้อ ชาม ผ้าขนหนู มาใช้กลั่นน้ำมันหอมระเหย ซึ่งวิธีนี้เหมาะสำหรับมาประยุกต์ใช้ในครัวเรือนเพื่อกลั่นน้ำมันหอมระเหย ถึงแม้จะได้ปริมาณผลผลิตแลกำลังการผลิตต่ำก็ตาม จากข้อมูลการศึกษาดังกล่าวข้างต้น ประกอบกับข้อมูลพื้นฐานของคณะผู้วิจัยในการวิจัยเรื่อง “การพัฒนาการสกัดน้ำมันหอมระเหยจากตะไคร้หอมด้วยคลื่นไมโครเวฟ” การวิจัยเรื่อง “การศึกษาและพัฒนาการสกัดน้ำมันหอมระเหยจากตะไคร้ด้วยน้ำและไอน้ำ” ซึ่งงานวิจัยนี้ได้รับทุนอุดหนุนจากคณะวิศวกรรมและอุตสาหกรรมเกษตร ประจำปีงบประมาณ 2559 และการวิจัยเรื่อง “การกลั่นน้ำมันหอมระเหยจากใบยูคาลิปตัสโดยวิธีไมโครเวฟร่วม” ซึ่งงานวิจัยนี้ได้รับทุนอุดหนุนจากคณะวิศวกรรมและอุตสาหกรรมเกษตร ประจำปีงบประมาณ 2560 นอกจากนี้มหาวิทยาลัยแม่โจ้มียุทธศาสตร์ในการพัฒนามหาวิทยาลัยสู่ Organic University เป็นลำดับแรกโดยการปรับเปลี่ยนแนวคิดและวิธีการในการเกษตรของมหาวิทยาลัยเพื่อให้เป็นต้นแบบของการทำเกษตรอินทรีย์ที่ดีต่อไปในอนาคต นอกจานี้ทางมหาวิทยาลัยแม่โจ้ยังสนับสนุนให้มีการนำแนวทางพระราชดำริเกี่ยวกับการส่งเสริมชุมชนหรือการพัฒนาชนบทที่สำคัญๆ คือ การที่ทรงมุ่งช่วยเหลือพัฒนา คือ การที่ทรงมุ่งช่วยเหลือพัฒนาให้เกิดการพึ่งตนเองได้ของคนในชนบทเป็นหลัก กิจกรรมและโครงการตามแนวพระราชดำริที่ดำเนินการอยู่หลายพื้นที่ทั่วประเทศในปัจจุบันนั้นล้วนแล้วแต่มีเป้าหมายสุดท้ายอยู่ที่การพึ่งตนเองได้ของราษฎรทั้งสิ้น ในการพัฒนาทั้งด้านอาชีพและส่งเสริมการเกษตร ให้เกษตรกรสามารดำรงชีพอยู่ได้อย่างมั่นคงเป็นปึกแผ่นนั้น พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวทรงดำเนินการแนะนำสาธิตให้ประชาชนดำเนินรอยตามเบื้องพระยุคลบาทเป็นไปตามหลักการพัฒนาสังคมชุมชนอย่างแท้จริง กล่าวคือ ทรงมุ่งช่วยเหลือพัฒนาให้เกิดการพึ่งตนเองได้ของคนในชนบทเป็นหลักดังนั้น การที่ราษฎรในชนบทสามารถพึ่งตนเองได้มากยิ่งขึ้นนั้น สืบเนื่องจากแนวพระราชดำริด้านการพัฒนาที่ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าโปรดกระหม่อมพระราชทานแก่เกษตรกรทั้งหลายประการ ดังนั้น คณะผู้วิจัยจึงมีความสนใจที่จะทำการการพัฒนาต่อยอดเทคโนโลยีของการพัฒนากระบวนการกลั่นโดยการผลิตเครื่องกลั่นด้วยไอน้ำต้นแบบเพื่อสกัดน้ำมันหอมระเหยจากพืชสมุนไพรต่างๆ ในท้องถิ่นมาเป็นวัตถุดิบหลัก แล้วนำน้ำมันหอมระเหยที่ได้นั้นมาทำผลิตภัณฑ์สบู่สมุนไพร โลชั่นกันยุงและเพื่อเป็นการเพิ่มมูลค่าของสมุนไพรไทยที่มีความปลอดภัยต่อร่างกาย ลดอันตรายจากการใช้สารเคมี และเป็นการช่วยลดการแพร่กระจายของโรคต่างๆ ที่มียุงเป็นพาหะนำโรค อีกทั้งยังพบว่าจากการสำรวจการสรุปผลความต้องการการขอรับบริการวิชาการแก่ชุมชนในเขตพื้นที่อำเภอสันทราย จังหวัดเชียงใหม่ ของมหาวิทยาลัยแม่โจ้ พบว่ามีความต้องการในแปรรูป พัฒนาผลิตภัณฑ์ ได้แก่ สบู่สมุนไพร โลชั่นกันยุง ในเขต ทต.สันป่าเปา และ ทต.หนองแหย่ง อ.สันทราย เชียงใหม่