รายละเอียดโครงการ

การทำการเกษตรบนพื้นที่มักถูกจำกัดด้วยทั้งปัจจัยการผลิต และความรู้ เทคโนโลยีที่ไม่สามารถเข้าถึงได้ โครงการแนวทางการยกระดับการผลิตและการเพิ่มมูลค่าผลผลิตข้าวและกัญชงบนพื้นที่สูงจะเป็นโครงการบริการวิชาการที่มีเนื้อหาอบรมเพื่อให้เกษตรกรผู้ปลูกข้าวบนพื้นที่สูงมีข้าวที่มีคุณค่าทางโภชนาการสูงเพื่อการเพิ่มมูลค่าผลผลิตข้าว เพื่อเป็นแนวทางในการปรับเปลี่ยนกระบวนการผลิตข้าวที่ลดต้นทุนการผลิต โดยการจัดการความอุดมสมบูรณ์ดินด้วยการปลูกพืชปุ๋ยสด และการจัดการด้านนิเวศเกษตรให้มีความเหมาะสมเพื่อลดปัญหาการใช้สารเคมีในการผลิตข้าวบนพื้นที่สูง อีกทั้งในโครงการนี้จะส่งเสริมการผลิตข้าวพันธุ์ขาหนี่ และบือกิ ซึ่งเป็นพันธุ์ข้าวที่ผ่านการศึกษาวิจัยจากโครงการวิจัยว่าเป็นข้าวพันธุ์ดีที่มีคุณค่าทางโภชนาการสูง และเป็นธัญโอสถ ซึ่งเป็นจุดเด่นของพันธุ์ข้าวที่สูงนี้ ในการปรับกระบวนการผลิตให้ได้ข้าวที่มีความปลอดภัย และได้มาตรฐานการผลิต จะนำไปสู่การแปรรูปเป็นข้าวถุงเพื่อเป็นสินค้าของชุมชน สร้างเป็นข้าวอัตลักษณ์ของพื้นที่สูง สร้างรายได้และความยั่งยืนในการผลิตของเกษตรกร อีกทั้งในการจัดการวัสดุเหลือใช้นั่นคือ ฟางข้าว ที่สามารถนำมาผลิตเป็นกระดาษฟางข้าว นับเป็นการใช้ประโยชน์วัสดุที่มีให้เกิดประโยชน์สูงสุด เพิ่มรายได้ให้เกษตรกร แต่ในการสร้างอัตลักษณ์นี้จะต้องมีความเข้าใจถึงวิถีการผลิต และการสร้างรูปแบบของบรรจุภัณฑ์ซึ่งการใช้กระดาษฟางข้าวน่าจะเป็นจุดเด่น และเพิ่มอัตลักษณ์ให้แก่ผลิตภัณฑ์ของชุมชนได้ อย่างไรก็ตามในการจะดำเนินการให้ครบวงจร และยั่งยืน เกษตรกรต้องมีความรู้ในหลายศาสตร์ รวมถึงการจัดการคัดพันธุ์ข้าว การจัดการหลังการเก็บเกี่ยว การจัดการเชิงการตลาด และบริหารให้ครบห่วงโซ่การผลิต สำหรับ กัญชง เป็นพืชเศรษฐกิจที่มีมูลค่าสูง สามารถนำมาใช้ประโยชน์ได้ทุกส่วนของลำต้น ทั้งให้เส้นใยคุณภาพสูง แกนลำต้นสามารถนำมาเป็นวัสดุผสมคอนกรีตเพิ่มความแข็งแรง หรือการนำมาผลิตเป็นวัสดุมวลเบา รวมถึงการนำช่อดอกมาสกัดสาร CBD (Cannabidiol) ซึ่งในต่างประเทศมีการนำมาเป็นยารักษาโรคอย่างแพร่หลาย ทำให้กัญชงเป็นพืชที่มีมูลค่าและเป็นที่ต้องการของตลาดสูง แต่ทั้งนี้กัญชงยังคงจัดเป็นยาเสพติดประเภท 5 ตามพระราชบัญญัติยาเสพติดให้โทษ ในการปลูกแม้ว่าจะปลูกเพื่อการผลิตเส้นใย หรือเพื่อการวิจัยนั้นยังจำเป็นต้องขออนุญาตผลิต จำหน่าย หรือมีไว้ในครอบครองซึ่งยาเสพติดให้โทษในประเภทที่ 5 เฉพาะเฮพท์ ด้วยมีข้อจำกัดต่าง ๆ หลายด้าน ทำให้การปลูกกัญชง หรือ เฮพท์ ยังไม่ได้รับการพัฒนาทั้งด้านเทคโนโลยีการผลิต และการพัฒนาผลิตภัณฑ์ สำหรับพื้นที่สูงซึ่งเป็นพื้นที่ที่มีอุณหภูมิต่ำจึงเป็นพื้นที่เป้าหมายในการผลผลิตกัญชงที่ให้สารเสพติด หรือ THC (Tetrahydrocannabinol) ต่ำตามเกณฑ์ที่กฎหมายกำหนด ดังนั้นการให้ความรู้แก่เกษตรกรโดยเฉพาะบนพื้นที่สูง ในด้านการขออนุญาตผลิต และครอบครอง ตามกระบวนการเพื่อให้มีความถูกต้องตามกฎหมาย รวมถึงการให้ความรู้และเทคโนโลยีการผลิตที่เหมาะสมในด้านการผลิตเพื่อการพัฒนาผลิตภัณฑ์ที่มีมูลค่าสูงจะทำให้เกษตรกรมีความพร้อมและมีแนวทางในการปฏิบัติเพื่อการปรับเปลี่ยนการผลิตพืชที่มีมูลค่าสูง กิจกรรมของโครงการดังกล่าวนี้ซึ่งนับเป็นจุดเด่นของโครงการนี้ที่เน้นให้ผู้ที่ผ่านการอบรมมีความรู้ในเชิงทฤษฎีและมีทักษะในการปฏิบัติจริงโดยการถ่ายทอดความรู้เชิงบูรณาการจากวิทยากรผู้เชี่ยวชาญในแต่ละสาขา รวมทั้งสามารถนำไปสู่การสร้างต้นแบบการผลิตข้าวอัตลักษณ์ รวมถึงการมีแนวทางเพื่อการปรับเปลี่ยนสู่การผลิตพืชมูลค่าสูง สร้างความยั่งยืนสำหรับชุมชน มีต้นแบบของกระบวนการ และเกษตรกรรุ่นใหม่ที่สามารถถ่ายทอดองค์ความรู้ที่ได้ไปสู่เกษตรกรรายอื่น ๆ ในชุมชน