รายละเอียดโครงการ

การทำสวนชาเมี่ยงได้ลดลงมากในพื้นที่ภาคเหนือปัจจุบัน ทั้งๆที่ชามีคุณสมบัติทางยา (pharmacological properties) หลายประการ เช่น มีฤทธิ์ลดความดันโลหิตสูง (anti-hypertensive) (Henry J.P. and Stephens-Larson P., 1984) หรือ มีฤทธิ์เปนสารตานการเกิดมะเร็ง (anti-carcinogenic compounds) (Sadzuka et al., 2000) เป็นต้น สอดคล้องกับ ผศ.ดร.ชาติชาย โขนงนุช (2562) กล่าวว่า เมี่ยงเป็นชาป่าที่มีสารแทนนินต้านการอักเสบและไม่พบจุลินทรีย์ก่อโรคที่เป็นอันตรายต่อมนุษย์ อีกทั้งเป็นสมุนไพรที่ไม่ทำลายป่าเพราะต้องปลูกใต้ร่มไม้ใหญ่ ต่างจากไร่ชาทั่วไปที่ต้องโค่นป่าก่อนปลูก ผู้วิจัยจึงเห็นพ้องในการส่งเสริมมรดกภูมิปัญญาจากต้นเมี่ยง สืบเนื่องจากธนากรและคณะ (2563) ได้ศึกษาหากลไกและกระบวนการเพิ่มมูลค่าในพื้นที่สวนชาเมี่ยงโดยนำร่องในพื้นที่ จ.น่าน และ จ.แพร่ เพื่อสร้างความมั่นคงทางอาหารและรายได้ให้แก่เกษตรกร ประกอบกับ อลิษา อินจันทร์ (2566) ได้สร้างเส้นทางเรียนรู้สวนชาเมี่ยงผ่านป้ายสื่อความหมายบนเส้นทางท่องเที่ยวเชิงเกษตรในพื้นที่ต.เรือง อ.เมือง จ.น่าน โดยใช้กระบวนการมีส่วนร่วมของเกษตรกร ปราชญ์ชาวบ้านและสมาชิกในชุมชนร่วมกันสร้างเส้นทางท่องเที่ยวเรียนรู้ชาเมี่ยง ผู้วิจัยจึงเล็งเห็นความจำเป็นในการพัฒนากำลังคนท้องถิ่นนอกเหนือจากบุคคลทั่วไป โดยเน้นส่งเสริม ผลักดันและสร้างจิตสำนึกให้แก่เด็กและเยาวชน ผู้เป็นกำลังสำคัญในการพัฒนาท้องถิ่นในอนาคต เพื่อเป็นการปลูกฝังให้เห็นความสำคัญของพืชท้องถิ่น อันมีความความสอดคล้องกับยุทธศาสตร์ชาติ 20 ปี พ.ศ. 2561-2580 ได้แก่ ยุทธศาสตร์ชาติด้านการพัฒนาและเสริมสร้างศักยภาพทรัพยากรมนุษย์ ให้ตระหนักถึงความสำคัญของต้นเมี่ยงอันเป็นมรดกภูมิปัญญาของบรรพบุรุษที่สืบทอดมาช้านานให้มีความยั่งยืนสืบไป ประสานเข้ากับแนวคิดการพัฒนายุวมัคคุเทศก์ท้องถิ่นที่มีจิตบริการและความชำนาญในพื้นที่ของตน นอกจากเล็งเห็นถึงคุณค่าทรัพยากรแหล่งท่องเที่ยวที่มีอยู่ในท้องถิ่นตนเองยังสามารถเผยแพร่และประชาสัมพันธ์ เพื่อยกระดับการท่องเที่ยวท้องถิ่นสู่สากล สร้างสรรค์ให้ชุมชนเรือง อ.เมือง จ.น่าน เป็นแหล่งท่องเที่ยวเชิงเกษตรที่มีคุณค่า เพิ่มขีดความสามารถในการรองรับนักท่องเที่ยวทั้งชาวไทยและชาวต่างประเทศได้ สอดรับกับเป้าหมายการพัฒนาที่ยั่งยืน Sustainable Development Goals ในมิติด้านเศรษฐกิจและแผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ ฉบับที่ 13 ด้านเศรษฐกิจมูลค่าสูงที่เป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อม (High Value-added Economy) หมุดหมายการท่องเที่ยว ที่เน้นคุณค่าและความยั่งยืน เป็นต้นแบบให้กับแหล่งท่องเที่ยวอื่นๆเพื่อปลูกจิตสำนึกเรื่องการอนุรักษ์พันธุกรรมชาเมี่ยงและสืบสานมรดกภูมิปัญญาของบรรพบุรุษไทยไม่ให้หล่นหายไปตามกาลเวลา ทั้งยังเป็นการวางพื้นฐานที่สามารถสานต่อการพัฒนาในประเด็นสำคัญของประเทศในระยะต่อไปที่สนับสนุนเป้าหมายการพัฒนาให้เกิดความมั่นคง มั่งคั่ง และยั่งยืน โดยใช้หลักของปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงนำทาง แนวคิดการพัฒนาเพื่อพึ่งตนเองของเกษตรกรอันเนื่องมาจากพระราชดำริ (Self-reliance)