การสัมมนาจัดโดยโครงการนวัตกรรมการศึกษา Edsociate วิทยาลัยการศึกษาตลอดชีวิต มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ เรื่อง "Make Learning Great Again (อีกแล้ว!)" สร้างเทรนด์การศึกษาใหม่ เพื่อพี่น้องครูไทยในปี 2025 ในวันที่ 27 ธันวาคม พ.ศ. 2567 เวลา 10.00 – 12.00 น. ในรูปแบบออนไลน์ ผ่านระบบ Zoom Webinar ใน 3 หัวข้อ คือ จะอยู่อย่างไรเมื่อ AI ใกล้ครองโลก Personalized-Personal life ออกแบบการเรียนรู้ได้ด้วยตัวคุณ และ ทักษะชีวิต อภิปัญญา ฟูมฟักรักษาใจ เผยชุดทักษะใหม่ที่เด็กไทยต้องมีข้าพเจ้าได้เรียนรู้

อีกหนึ่งงานสัมมนาเกี่ยวกับการศึกษา จัดโดยโครงการนวัตกรรมการศึกษา Edsociate วิทยาลัยการศึกษาตลอดชีวิต มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ ซึ่งมีการจัดสัมมนาในหัวข้อที่น่าสนใจที่ผ่านมามากมาย สามารถติดตามข่าวสาร และรับชมสัมมนาย้อนหลังได้ที่ Facebook: https://www.facebook.com/EdSociate และ Youtube: https://www.youtube.com/@EdSociate เป็นหนึ่งในสัมมนาที่จัดโดยเฉพาะเพื่อครูอาจารย์ไทย ที่ได้มีโอกาสเข้าร่วมหลายครั้ง และมีประโยชน์มาก สามารถนำมาปรับใช้ในการเรียนการสอนให้มีความทันสมัย และมีประสิทธิภาพมากขึ้น ในงานสัมมนาออนไลน์นี้ ข้าพเจ้าได้รับฟังบรรยายจากวิทยากรทั้ง 3 ท่าน ในหัวข้อสัมมนา 3 หัวข้อ สรุปเนื้อหาได้ดังนี้ 1.1 จะอยู่อย่างไรเมื่อ AI ใกล้ครองโลก วิทยากร อ.ผนวกเดช สุวรรณทัต ข้าพเจ้าได้เรียนรู้เกี่ยวกับความสามารถของ AI ที่ใกล้ตัวเรา ข้อจำกัด และแนวทางการพัฒนา ของ AI ดังบทสรุปของประเด็นสำคัญ: • AI ที่ใกล้ตัว: มีการกล่าวถึง Notebook LM ซึ่งเป็น AI ที่สามารถสรุปข้อมูลจากไฟล์ PDF, วิดีโอ YouTube, และเรื่องเล่าภาษาไทยได้ นอกจากนี้ยังสามารถตอบคำถาม, สร้างใบสรุปสำหรับทบทวน, และสร้าง podcast ได้ • AGI (Artificial General Intelligence): ซึ่งเป็น AI ที่มีความสามารถเทียบเท่าหรือสูงกว่ามนุษย์ในหลายด้าน นิยามของ AGI ยังไม่ชัดเจน แต่โดยคร่าวๆ หมายถึง AI ที่มีความสามารถในการคิดและเรียนรู้ได้เหมือนมนุษย์ • ข้อจำกัดของ AI: LLM (Large Language Model) มีข้อจำกัดในการเรียนรู้จากแค่ข้อมูลข้อความบนอินเทอร์เน็ต และไม่สามารถสร้างประสบการณ์ใหม่ได้เอง นอกจากนี้ ยังมีประเด็นเรื่อง มลพิษของข้อมูล และ การสร้างข้อมูลเท็จ ที่ AI สร้างขึ้น • เชื้อเพลิงของ AI: ข้อมูลเปรียบเสมือนน้ำมันที่ใช้ในการฝึก AI แต่แหล่งข้อมูลเริ่มหมด ทำให้ต้องหาแหล่งข้อมูลใหม่ๆ หรือให้ AI สร้างประสบการณ์เอง • Open Source AI: มีการถกเถียงว่า AI ควรเป็น open source หรือไม่ การเปิดเผย code, weight หรือข้อมูล สามารถทำให้พัฒนาได้เร็วขึ้น แต่ก็อาจมีประเด็นเรื่องความปลอดภัย และการนำไปใช้ในทางที่ผิด • AI กับสมองมนุษย์: AI และสมองมนุษย์มีความเหมือนและความต่างกัน เช่น การเรียนรู้ผ่าน neuron เหมือนกัน แต่ AI แชร์ความรู้ได้เร็วกว่า สมองมนุษย์ใช้พลังงานน้อยกว่า AI มาก • อนาคตของ AI: มีการกล่าวถึงแนวทางการพัฒนา AI เช่น การใช้ข้อมูลสังเคราะห์, การเรียนรู้ผ่านวิดีโอ, และการเรียนรู้ผ่านการทดลอง แต่ก็ยังมีข้อจำกัดและอุปสรรคในการพัฒนา AI ให้ฉลาดเท่ามนุษย์ โดยสรุป หัวข้อสัมมนานี้กล่าวถึงความสามารถของ AI ที่ใกล้ตัวเรา ข้อจำกัด และแนวทางการพัฒนาของ AI 1.2 Personalized-Personal life ออกแบบการเรียนรู้ได้ด้วยตัวคุณ วิทยากร รศ.ดร.สุทธิดา จำรัส ข้าพเจ้าได้เรียนรู้เกี่ยวกับการเรียนรู้แบบเฉพาะบุคคลและการเรียนรู้ตลอดชีวิต โดยเน้นการบูรณาการ AI เพื่อเสริมกระบวนการเรียนรู้ ดังบทสรุปของประเด็นสำคัญ: • การเรียนรู้ตลอดชีวิต (Lifelong Learning): แนวคิดของการเรียนรู้ได้เปลี่ยนจากการเรียนรู้เพื่อทำงานไปเป็นการเรียนรู้เป็นงานเอง การเรียนรู้ตลอดชีวิตถือเป็นกระบวนการต่อเนื่องที่มีความสำคัญตลอดชีวิต แนวคิดหลักรวมถึงการเรียนรู้เพื่อการทำงาน การเรียนรู้เป็นงาน และการเรียนรู้เพื่อชีวิตและเป็นส่วนหนึ่งของชีวิต เป้าหมายคือการสร้างความยืดหยุ่นในการปรับตัว เพิ่มพูนทักษะชีวิตส่วนตัวและการทำงาน และส่งเสริมการพัฒนาตนเองอย่างต่อเนื่อง • สถานการณ์ปัจจุบัน (Current Situation): นักเรียนจำนวนมากไม่ได้มีส่วนร่วมในกลยุทธ์สำคัญสำหรับการเรียนรู้ตลอดชีวิตอย่างยั่งยืน นักเรียนที่ด้อยโอกาสทางเศรษฐกิจและสังคมมีแนวโน้มที่จะใช้กลยุทธ์การเรียนรู้ตลอดชีวิตน้อยกว่าเพื่อนร่วมรุ่นที่มีฐานะดีกว่า นอกจากนี้นักเรียนยังขาดทักษะการคิดเชิงวิพากษ์ ไม่ถามคำถามเมื่อไม่เข้าใจ และขาดแรงจูงใจ • การเรียนรู้แบบเฉพาะบุคคล (Personalized Learning): การเรียนรู้แบบเฉพาะบุคคลได้รับการออกแบบมาเพื่อตอบสนองความต้องการและเป้าหมายเฉพาะของผู้เรียนแต่ละคน โดยมีเป้าหมายเพื่อลดช่องว่างในด้านทักษะและความรู้ ส่งเสริมความเข้าใจและการประยุกต์ใช้ และเพิ่มแรงจูงใจและการมีส่วนร่วม AI สามารถช่วยวิเคราะห์จุดแข็งและจุดอ่อนของผู้เรียน สร้างแผนการเรียนรู้ส่วนบุคคล และติดตามความก้าวหน้า • บทบาทของ AI ในการเรียนรู้ (Role of AI in Learning): AI มีบทบาทหลายอย่างในการเรียนรู้ รวมถึงการวิเคราะห์จุดแข็งและจุดอ่อน การสนับสนุนรูปแบบการเรียนรู้ใหม่ๆ และการสร้างแรงจูงใจ AI สามารถใช้เพื่อสร้างแผนผังความคิด วางแผนขั้นตอนการเรียนรู้ และมอบประสบการณ์การเรียนรู้แบบเรียลไทม์ • ตัวอย่าง AI ในชีวิตจริง (AI in Real-Life Examples): เครื่องมือ AI ถูกนำมาใช้ในการเรียนรู้ในบริบทต่างๆ รวมถึงการเรียนรู้เพื่อความสนใจ (เช่น Suno สำหรับดนตรี, Canva สำหรับการออกแบบกราฟิก), เพื่อการทำงาน (เช่น Coursera และ Udemy), และเพื่อสุขภาพ (เช่น Myfitnesspal) • AI สู่การปฏิบัติ (AI to Action): AI สามารถนำไปใช้ได้จริงหลายวิธี รวมถึงการใช้ AI ช่วยในการสร้างนามธรรม ซึ่งช่วยให้ผู้เรียนเข้าใจแนวคิดได้โดยการสร้างภาพแทน อีกตัวอย่างหนึ่งคือการใช้ AI เพื่อจดจำและตีความภาพ (Quick, Draw!) นอกจากนี้ AI ยังสามารถใช้ในการถอดรหัส (Caesar Cipher) และในการสร้างโปรแกรมง่ายๆ โดยใช้ Python • บทเรียนจาก PISA 2022 (Lessons from PISA 2022): เทคโนโลยีในการเรียนรู้ช่วยให้เกิดการทดลองในโลกจริงผ่านการทดลองเสมือนจริง และสามารถให้ข้อมูลป้อนกลับที่กระชับได้ AI สามารถทำหน้าที่เป็นที่ปรึกษา ครูสอนพิเศษ เพื่อนร่วมทีม นักเรียน และเครื่องมือ • ทิศทางในอนาคต (Future Directions): AI จะถูกใช้เพื่อสร้างประสบการณ์การเรียนรู้ที่เป็นส่วนตัวมากขึ้น ประเมินการเรียนรู้ในวิชาต่างๆ และจะมอบสภาพแวดล้อมการเรียนรู้เสมือนจริงผ่าน AR/VR AI สามารถอำนวยความสะดวกในการเรียนรู้ผ่านชุมชนอัจฉริยะ สนับสนุนการเรียนรู้ตลอดชีวิตโดยการปรับเป้าหมายและวิถีชีวิต และทำให้การเรียนรู้เข้าถึงได้ง่ายในทุกที่ • การประเมินผล (Assessment): AI สามารถช่วยสร้างรูปแบบการประเมินที่หลากหลาย ปรับเนื้อหาและเกณฑ์ให้เหมาะสมกับบริบทการเรียนรู้ และให้ข้อเสนอแนะเฉพาะบุคคล AI ยังสามารถช่วยลดเวลาที่ครูใช้ในการวัดผลและประเมินผล โดยการให้การประเมินเบื้องต้นที่สามารถปรับเปลี่ยนได้ AI ยังสามารถให้ข้อมูลป้อนกลับโดยละเอียดและการวิเคราะห์ผลการปฏิบัติงาน โดยสรุปหัวข้อสัมมนานี้กล่าวถึงการเรียนรู้ตลอดชีวิตมีความสำคัญต่อการพัฒนาคุณภาพชีวิต และ AI เป็นเครื่องมือสำคัญในการทำให้การเรียนรู้มีประสิทธิภาพและประสิทธิผล AI ช่วยให้การเรียนรู้เป็นแบบส่วนตัว สนับสนุนครู และเตรียมผู้เรียนให้พร้อมสำหรับความท้าทายในอนาคต 1.3 ทักษะชีวิต อภิปัญญา ฟูมฟักรักษาใจ เผยชุดทักษะใหม่ที่เด็กไทยต้องมีข้าพเจ้าได้เรียนรู้ วิทยากร รศ.ดร.นัทธี สุรีย์ ข้าพเจ้าได้เรียนรู้เกี่ยวกับทักษะในการใช้ชีวิตที่จำเป็นสำหรับการเรียนรู้ของเด็กยุคใหม่ ดังบทสรุปของประเด็นสำคัญ: • ทักษะที่จำเป็นสำหรับอนาคต: เน้นถึงความสำคัญของทักษะที่หลากหลายที่จำเป็นสำหรับนักเรียนไทยในยุคปัจจุบันและอนาคต ทักษะเหล่านี้รวมถึง การคิดเชิงปรับตัว, ทักษะการสื่อสาร, ทักษะการทำงานร่วมกัน, การคิดเชิงวิพากษ์และการแก้ปัญหา, การจัดการส่วนบุคคล, ทักษะการสืบค้น, ทักษะด้านเทคโนโลยี, ความคิดสร้างสรรค์และนวัตกรรม, ทักษะชีวิตและการทำงาน, และ ความเข้าใจผู้อื่น. นอกจากนี้ยังมีทักษะที่สำคัญอื่นๆ เช่น การสื่อสารอย่างมีประสิทธิภาพ, อภิปัญญา (Metacognition), การแก้ปัญหาและการวางแผน, การคิดเชิงอัลกอริทึม, ความเป็นผู้นำและการทำงานเป็นทีม, การสร้างความสัมพันธ์ระหว่างบุคคล, การตระหนักรู้และการจัดการตนเอง, การควบคุมตนเองและความเพียรพยายาม • การพัฒนาทักษะผ่านแพลตฟอร์มและหลักสูตร: มีการนำเสนอแพลตฟอร์มและหลักสูตรต่างๆ ที่ออกแบบมาเพื่อพัฒนาทักษะเหล่านี้ ได้แก่ หลักสูตรเสริมทักษะชีวิตสำหรับครูและนักเรียน (Skills4Life Youth) โดยวิทยาลัยการศึกษาตลอดชีวิต มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ มีวิทยากรผู้เชี่ยวชาญในแต่ละด้านมาให้ความรู้แบบไม่เสียค่าใช้จ่าย • ความท้าทายของนักเรียนในอนาคต: นักเรียนต้องเผชิญกับความท้าทายหลายด้าน เช่น ความท้าทายเชิงวิชาการที่ซับซ้อน, ปัญหาสุขภาพจิต, การจัดการเวลา, ความท้าทายทางเศรษฐกิจ, การเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ, และ อัตลักษณ์และตัวตน โดยเฉพาะอย่างยิ่ง ปัญหาสุขภาพจิต เป็นเรื่องที่น่ากังวล โดยมีนักศึกษาจำนวนมากที่รู้สึกเศร้า เครียด และบางส่วนมีอาการทางจิตเวช การขาดทักษะ soft skills อาจเป็นสาเหตุของปัญหาสุขภาพจิต • การสร้างพื้นที่ปลอดภัยและการส่งเสริมสุขภาวะ: มีความพยายามในการสร้าง "Safe Zone" หรือพื้นที่ปลอดภัย เพื่อช่วย "Safe ใจ" ให้ผู้เรียน ปัจจัยสำคัญในการสร้างบรรยากาศการเรียนรู้ที่ดี ได้แก่ ความสัมพันธ์ที่ดี, การมีส่วนร่วมและการเรียนรู้แบบลงมือทำ, อิสระและการมีตัวเลือก, ความชัดเจนของความคาดหวังและโครงสร้างที่สม่ำเสมอ, และ การยอมรับและการชื่นชม • การเรียนรู้แบบชุมชนเป็นฐาน: มีการส่งเสริมการเรียนรู้แบบชุมชนเป็นฐาน (Community-based Learning) เพื่อเชื่อมต่อคุณค่าระหว่างวัยและปลูกฝังแนวคิดความยั่งยืน โครงการต่างๆ เช่น Project ‘Ubon Rising Stars’ และโครงการมหาวิทยาลัยไซเบอร์ไทย (TCU) ร่วมกับมหาวิทยาลัยเชียงใหม่ สนับสนุนการเรียนรู้รูปแบบใหม่ • บทบาทของอภิปัญญา (Metacognition): เน้นถึงความสำคัญของอภิปัญญา ซึ่งเป็นความสามารถในการคิดเกี่ยวกับความคิดของตนเอง มีการส่งเสริมให้เด็กและเยาวชนพัฒนาอภิปัญญาเพื่อการเรียนรู้ที่มีประสิทธิภาพมากขึ้น • การประยุกต์ใช้เทคโนโลยี: เทคโนโลยีมีบทบาทสำคัญในการพัฒนาทักษะและการเรียนรู้ มีการใช้แพลตฟอร์มออนไลน์และเครื่องมือดิจิทัลต่างๆ เพื่อสนับสนุนการเรียนรู้ โดยสรุปหัวข้อสัมมนานี้เน้นถึงความสำคัญของการพัฒนาทักษะที่หลากหลายสำหรับนักเรียนไทย การสร้างสภาพแวดล้อมการเรียนรู้ที่ปลอดภัยและส่งเสริมสุขภาวะ การใช้เทคโนโลยีเพื่อการเรียนรู้ที่มีประสิทธิภาพ และการเรียนรู้แบบชุมชนเป็นฐานเพื่อการพัฒนาที่ยั่งยืน